Οι 27 άρρενες Αυτόχθονες και Ετερόχθονες στην Κομποθέκνα Αιτωλοακαρνανίας το 1844 που ψήφισαν στις Βουλευτικές εκλογές της ίδιας χρονιάς.

Ο κατάλογος ονομάτων και επωνύμων μέσα από το Αρχείο Συλλογής Λαδά (Γενικά Αρχεία του Κράτους).

Ποιοι ήταν άραγε οι 27 άρρενες Αυτόχθονες και Ετερόχθονες που ζούσαν στην Κομποθέκνα Αιτωλοακαρνανίας το 1844 και μάλιστα ψήφισαν στις Βουλευτικές εκλογές της ίδιας χρονιάς? Ο κατάλογος ονομάτων και επωνύμων Αυτόχθονων και Ετερόχθονων μέσα από το Αρχείο Συλλογής Λαδά (Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Οι πρώτες Βουλευτικές Εκλογές της Ελλάς διεξήχθησαν το 1844 μετά την Επανάσταση της 3η Σεπτεμβρίου του 1843. Την χρονιά αυτή δόθηκε στον Ελληνικό λαό το πρώτο του Σύνταγμα μετά από απαίτηση των πρωτεργατών του. Στις εκλογές του 1844 θα ψήφιζαν για 1η φορά οι άρρενες κάτοικοι από 25 ετών και πάνω, που διέθεταν «ιδιοκτησίαν τινά εντός της επαρχίας ή εξασκούντας εν αυτώ οιονδήποτε επάγγελμα ή ανεξάρτητον επιτήδευμα».

Με εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών έτσι, οι τοπικές αρχές συνέταξαν τους εκλογικούς καταλόγους του δήμου Αμβρακίας Βάλτου Αιτ/ας χωρίν (χωριό) του οποίου αποτέλεσε η Κομποθέκνα, όπως αναφέρεται σε αυτούς. 

Πρόκειται για 27 άνδρες των οποίων αναφέρονται χαρακτηριστικά όπως 

1) Όνομα και επώνυμο 

2) Ηλικία 

3) Αυτόχθονες ή όχι, γηγενής δηλαδή (εκ γενετής) στο χωριό ή πόσα χρόνια ζούσαν σε αυτό και εάν είναι 

4) ’’Ιδιοκτήτες’’(ενοικιαστές) ή κτηματίες(ιδιοκτήτες γης).

Τα ονόματα αυτά διασώθηκαν μέσα από το Αρχείο του Υπουργείου Εσωτερικών που πλέον βρίσκεται στα ΓΑΚ(Κεντρική Υπηρεσία) και είναι τα κάτωθι:

1) Kώστας Αρσένης, 65 ετών, -Αυτόχθων, Κτηματίας
2) Νικόλαος Αρσένης, 30 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
3) Γεώργιος Αρσένης, 50 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
4) Δημήτριος Αρσένης, 45 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
5) Γεώργιος Κατσικαρέλης, 45 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
6) Δημήτριος Θεοδωράκης, 60 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
7) Γεώργιος Θεοδωράκης, 45 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
8) Νικόλαος Κουλσόρας, 30 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
9) Ασ…(δυσανάγνωστο στο πρωτότυπο κείμενο…) Χρηστίνας 38 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
10) Κολιός Χρηστίνας, 30 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
11) Χρήστος Παπακωσταντίνου, 36 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
12) Μήτσου Αρσένης, 30 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
13) Γεώργιος Καλαβρέλου, 30 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
14) Γεώργιος Ασημάκης, 28 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
15) Σταμάτης Αρσένης, 27 ετών, -Αυτόχθων, Γεωργός
16) Αναγνώστης Αρσένης, 26 ετών, -Αυτόχθων, Κτηματίας
17) Θωμάς Κτίστης, 50 ετών, -Αυτόχθων, Κτηματίας
18) Γεώργιος Δημητρίου, 40 ετών, -Ετερόχθων,11 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
19) Παναγιώτης Δημητρίου, 42 ετών, -Ετερόχθων, 11 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
20) Αργύρης Δημητρίου, 47 ετών, -Ετερόχθων, 11 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
21) Χρήστος Μπακαρός, 60 ετών, -Ετερόχθων, 11 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
22) Χριστόδουλος Μπακογιάννης, 30 ετών, -Ετερόχθων, 3 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
23) Ιωάννης Τσαγκαρούναβλος, 55 ετών, -Ετερόχθων, 6 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
24) Κωνσταντίνος Τσαγκαρούναβλος, 32 ετών, -Ετερόχθων, 6 χρόνια στο χωριό , Ποιμήν
25) Ηλίας Κουστίσης, 27 ετών, -Ετερόχθων, 2 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
26) Δημήτριος Κουργιάνος, 28 ετών, -Ετερόχθων, 8 χρόνια στο χωριό, Ποιμήν
27) Γεώργιος Θοδωράκης, 27 ετών, - Αυτόχθων, Κτηματίας

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά δίνουν την εικόνα που το κράτος τότε κοινωνικά αλλά και πολιτικά κατανοούσε το κοινωνικό και πολιτικό προφίλ του κάθε ψηφοφόρου του. 

Όπως εύλογα παρατηρεί κανείς, στην Κομποθέκνα της εποχής οι περισσότεροι ψηφοφόροι είναι Αυτόχθονες.

18 από τους 27 δηλαδή ήτοι το 66%, ζούσαν στο χωριό κατά την διάρκεια της Επανάστασης (1821-29).

Οι Ετερόχθονες της Κομποθέκνας ήταν 9 από τους 27, δηλαδή το 33%. Τέσσερις από τους Ετερόχθονες είχαν 11 χρόνια που είχαν έρθει στο χωριό, ένας 8 χρόνια, δύο από 6 χρόνια, ένας από τρία και ένα άτομο είχε αφιχθεί τα τελευταία 2 χρόνια. 

Οι Ετερόχθονες μάλιστα εμφανίζονται σχεδόν όλοι σαν ποιμένες στο επάγγελμα ενώ μόνο ένας (Θωμάς Κουργιάνος) δηλώνεται ως Αγροφύλακας αφού με το Β.Διάταγμα της 31ης Δεκεμβρίου ιδρύθηκε το Σώμα της Αγροφυλακής. 

Το σχετικά μεγάλο ποσοστό Ετερόχθονων ή Επίλυδων, όπως αναφέρονται στην βιβλιογραφία της εποχής, οφείλεται κατά κύριο λόγο στις μεγάλες ανακατατάξεις πληθυσμών λόγο μεγάλων καταστροφών της γεωργικής παραγωγής από τον πρόσφατο πόλεμο (Επανάσταση). Τα όμοια επώνυμα δηλώνουν ίσως συγγενείς, αλλά τα επώνυμα που είναι μόνα στον κατάλογο υποδηλώνουν άτομαξεριζωμένα από την πατρίδα τους ίσως.

Από τους δεκαοχτώ Αυτόχθονες οι δεκατέσσερις χαρακτηρίζονται ως Γεωργοί ενώ τέσσερις ως Κτηματίες. Σύμφωνα με την πολιτική της Οθωνικής Βασιλείας η γη δεν ιδιωτικοποιούνταν εύκολα, αλλά νοικιαζόταν σε άμεσους καλλιεργητές. Ο όρος λοιπόν «Γεωργός» δηλώνει τους μικρούς καλλιεργητές που νοικιάζουν την γη τους από το κράτος.

Από την άλλη με τον όρο «Κτηματίας» χαρακτηρίζονταν οι λίγοι ακόμα ιδιοκτήτες γης που φέρονται ως άμεσοι ιδιοκτήτες γης. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάς της περιόδου και για πολλά χρόνια ακόμα ήταν χώρα κατά βάση γεωργική.  

Έτσι λοιπόν δεν είναι τυχαίο ότι στους εκλογικούς καταλόγους η ιδιοκτησία γης είναι βασικό κοινωνικό κριτήριο. Τα όρια ηλικίας των Αυτόχθονων και Ετερόχθονων κυμαίνονται των πρώτων από 27 έως 65 έτη με γηραιότερο τον Κώστα Αρσένη (γεννημένος το 1779!) ενώ των δεύτερων από 27 έως 60 με γηραιότερο τον Χρήστο Μακκαρό. 

Τα αναφερόμενα στοιχεία δεν μας επέτρεψαν να αναπαραστήσουμε τον ακριβή αριθμό των κατοίκων του χωριού και άρα την οικογενειακή τους κατάστασης. 

Ενδεικτικά πάντως αναφέρουμε ότι στην Απογραφή του 1889, 44 χρόνια αργότερα, ο πληθυσμός της Κομποθέκνας είναι στα 122 άτομα

source pic: tangelonias.blogspot.com

Πηγή: 

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΙΚΑΡΕΛΗΣ/www.academia.edu