Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου, που έλαβε χώρα στις 17 Νοεμβρίου 1973 στην Αθήνα, αποτελεί μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας.
Η αντίσταση των φοιτητών και πολιτών κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών και η βίαιη καταστολή της από το στρατιωτικό καθεστώς, σημάδεψαν όχι μόνο την πορεία του ελληνικού λαού προς την ελευθερία και τη δημοκρατία, αλλά και το παγκόσμιο κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η 17η Νοεμβρίου έμεινε στην ιστορία ως σύμβολο της αντίστασης κατά της καταπίεσης, της βίας και της αδικίας.
❓ Το Πολιτικό Κλίμα και η Δικτατορία των Συνταγματαρχών
Η Ελλάδα τη δεκαετία του 1960 βίωνε σοβαρές πολιτικές αναταράξεις, με τον κοινωνικό ιστό να είναι έντονα διχασμένος μεταξύ της Αριστεράς και της Δεξιάς. Η δικτατορία που κατέλαβε την εξουσία το 1967, με το στρατιωτικό πραξικόπημα των συνταγματαρχών, εγκαθίδρυσε ένα καθεστώς απόλυτης καταπίεσης και περιορισμού των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών. Η «Χούντα των Συνταγματαρχών» κατάργησε το Σύνταγμα, φυλάκισε ή εκτόπισε τους πολιτικούς αντιπάλους, και καταστέλλει κάθε μορφή αντιπολίτευσης με σφοδρότητα.
Η κοινωνία βρέθηκε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα, στην οποία οι βασικές ελευθερίες, όπως ο λόγος, η συνάθροιση και η πολιτική έκφραση, είχαν περιοριστεί δραστικά. Παρά τη σιωπηλή αποδοχή από την πλευρά πολλών τομέων της κοινωνίας, οι διαμαρτυρίες και η αντίσταση κατά του καθεστώτος υπήρχαν, αν και κρυφές και διασκορπισμένες. Στα τέλη του 1973, η κοινωνική ένταση είχε φτάσει στο αποκορύφωμά της, ενώ η πολιτική ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη.
❓ Η Προετοιμασία της Εξέγερσης
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξεκίνησε από τις φοιτητικές οργανώσεις που ήταν οι βασικοί φορείς αντίστασης στην Αθήνα. Η ίδρυση της «Φοιτητικής Αντίστασης» και η ανάπτυξη ελεύθερων πολιτικών συζητήσεων εντός του Πολυτεχνείου και άλλων πανεπιστημίων είχε δημιουργήσει ένα κλίμα αμφισβήτησης του καθεστώτος. Παράλληλα, η διεθνής πίεση και η απομόνωση της Χούντας είχαν προκαλέσει έντονη ανασφάλεια και φόβο στους ηγέτες της.
Οι φοιτητές αποφάσισαν να οργανώσουν μια μεγάλη διαμαρτυρία, η οποία θα είχε στόχο την ανατροπή του καθεστώτος. Η απόφαση αυτή ήταν το αποτέλεσμα μιας σειράς γεγονότων, όπως η ενίσχυση της πολιτικής εκπαίδευσης στα πανεπιστήμια, οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που ενέπνεαν τη διαμαρτυρία και η κλιμακούμενη καταπίεση των αντιφρονούντων.
Η 14η Νοεμβρίου 1973 ήταν η ημερομηνία έναρξης της κατάληψης του Πολυτεχνείου. Οι φοιτητές, με τη στήριξη των εργατών και άλλων κοινωνικών ομάδων, αποφάσισαν να καταλάβουν το κεντρικό κτίριο του Πολυτεχνείου και να απαιτήσουν την αποχώρηση του στρατιωτικού καθεστώτος, την αποκατάσταση της δημοκρατίας και την ελευθερία των πολιτικών κρατουμένων.
❓ Η Κατάληψη του Πολυτεχνείου
Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν το αποκορύφωμα της οργανωμένης αντίστασης κατά της δικτατορίας. Οι φοιτητές ανήρτησαν το περίφημο πανό «ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», που αποτέλεσε το σύνθημα της εξέγερσης και του αγώνα για δημοκρατία. Το πανό αυτό εκφράζει τις τρεις κύριες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας εκείνη την εποχή: την πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες (ψωμί), την επιστροφή στην ελευθερία και την αποκατάσταση της δημοκρατίας (παιδεία), και την αναγκαιότητα των ατομικών δικαιωμάτων και της ελευθερίας του λόγου (ελευθερία).
Οι καταληψίες του Πολυτεχνείου ήξεραν ότι ο αγώνας τους ήταν πολύ επικίνδυνος. Η απάντηση της Χούντας ήταν σφοδρή και εκφοβιστική. Οι στρατιώτες έπαιρναν θέσεις γύρω από το Πολυτεχνείο και προσπαθούσαν να περιφρουρήσουν τα στρατηγικά σημεία γύρω από το κτίριο. Οι φοιτητές αντέτειναν, οργανώνοντας συσσίτια, εφοδιάζοντας το Πολυτεχνείο με ό,τι μπορούσαν, και προπαγανδίζοντας μέσω των ραδιοφωνικών εκπομπών τη μάχη τους.
❓ Η Βίαιη Καταστολή
Η μεγάλη μέρα της έκρηξης ήρθε το βράδυ της 16ης Νοεμβρίου, όταν το στρατιωτικό καθεστώς αποφάσισε να καταστείλει βίαια την εξέγερση. Το πρωί της 17ης Νοεμβρίου, ο στρατός χρησιμοποίησε άρματα μάχης για να εισβάλει στο Πολυτεχνείο. Τα τανκς πέρασαν το κύριο κτίριο και η βία ήταν ανείπωτη. Οι φοιτητές, μαζί με άλλους πολίτες που συμμετείχαν στην κινητοποίηση, δέχθηκαν επίθεση από τις δυνάμεις του καθεστώτος. Η εικόνα της «τραυματισμένης» πύλης του Πολυτεχνείου που καταστρέφεται από τα τανκς, αποτελεί μία από τις πιο εμβληματικές εικόνες της ιστορίας της χώρας.
Ο απολογισμός της ημέρας ήταν βαρύς: δεκάδες νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες. Παρά την καταστολή, το Πολυτεχνείο, έστω και υπό συνθήκες βίας, κατάφερε να μετατραπεί σε σύμβολο της αντίστασης και της πολιτικής ελευθερίας. Η αντίσταση δεν έμεινε στο Πολυτεχνείο μόνο – επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα, και συνέβαλε στη δημιουργία ενός κλίματος που εντέλει έφερε το τέλος της δικτατορίας.
❓ Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου και η Πτώση της Χούντας
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν έφερε άμεσα την κατάρρευση του στρατιωτικού καθεστώτος, αλλά αποτέλεσε τη χαραυγή για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Παρά τις σφοδρές κατασταλτικές ενέργειες, η αντίσταση των φοιτητών και των πολιτών υποκίνησε νέο κύμα αμφισβήτησης και υποστήριξης για την πτώση της Χούντας.
Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, αλλά και οι διεθνείς πιέσεις, οδήγησαν τελικά στην αποκατάσταση της δημοκρατίας. Η Χούντα κατέρρευσε το 1974, με την αποτυχία της πολιτικής της, την εισβολή στην Κύπρο και τη γενικότερη κοινωνική αποδοκιμασία.
❓ Το Πολυτεχνείο Στην Ιστορία και τη Μνήμη
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου είναι σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά σύμβολα της σύγχρονης Ελλάδας. Κάθε 17η Νοεμβρίου, η μνήμη της εξέγερσης τιμάται με εκδηλώσεις και πορείες σε όλη τη χώρα. Το Πολυτεχνείο αποτελεί το σύμβολο της αντίστασης στην καταπίεση και της διεκδίκησης της δημοκρατίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου