Η 26χρονη Ιωάννα εκτρέφει βουβάλια στο Νεοχώρι Μεσολογγίου - Μιλάει για τις προκλήσεις και τα προβλήματα

O ΑγροΤύπος συζητά με μια γυναίκα κτηνοτρόφο, την Ιωάννα Σερακιώτη, από το Νεοχώρι του Μεσολογγίου, η οποία ασχολείται με ένα ξεχωριστό και δύσκολο κλάδο της εκτροφής βουβαλιών.

Το Ελληνικό βουβάλι (Bubalus bubalis) ανήκει στις αυτόχθονες φυλές. Το 1952 εκτρέφονταν μόνο στη Μακεδονία και τη Θράκη περίπου 71.000 βούβαλοι. Ο αριθμός τους άρχισε να μειώνεται σταδιακά και σήμερα είναι γύρω στα 5.000 ζώα κυρίως στην περιοχή της Κερκίνης στις Σέρρες. Οι βουβαλοτρόφοι εκτρέφουν τα ζώα τους για το κρέας και το γάλα.

Ερ. Πως αποφάσισες να γίνεις βουβαλοτρόφος;

Είμαι από οικογένεια κτηνοτρόφων στην Αιτωλοακαρνανία και από μικρή μεγάλωσα με τα ζώα. Όταν πήγα Θεσσαλονίκη, όπου σπούδασα γεωπόνος με κατεύθυνση ζωικής παραγωγής, γνώρισα για πρώτη φορά από κοντά τα βουβάλια και τα αγάπησα. Επειδή στην περιοχή μας υπάρχουν ιδανικοί υγρότοποι (βαλτώδεις εδάφη) για την ανάπτυξη των βουβαλιών, πήρα την απόφαση να στήσω ένα κοπάδι από την αρχή. Ξεκίνησα από 5 ζώα και σήμερα έχω καταφέρει να φτάσω τα 30 βουβάλια. Δεν είναι εύκολο να μεγαλώσεις ένα κοπάδι με βουβάλια θέλει επιμονή και υπομονή.

Ερ.: Τι μπορείς να παράγεις από μια εκτροφή βουβαλιών;

Οι εκτροφές είναι κρεατοπαραγωγής και γαλακτοπαραγωγής.
Το κρέας του βουβάλου έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, είναι πλούσιο σε σίδηρο και έχει λιγότερο λίπος, σε σχέση τα αντίστοιχα προϊόντα που προέρχονται από τα κοινά βοοειδή.
Το βουβαλίσιο γάλα έχει ευεργετικές συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιαίτερα σε όσους έχουν προβλήματα αλλεργιών ή δυσανεξία στην λακτόζη.
Από το γάλα του βουβάλου παράγεται ποικιλία προϊόντων, όπως γιαούρτι, διάφορα είδη τυριών, παγωτό και συμπυκνωμένο γάλα.
Στην Ιταλία είναι ευρέως διαδεδομένη η μοτσαρέλα από βουβαλίσιο γάλα.
Η δική μου εκτροφή έχει στόχο την κρεατοπαραγωγή. Στην περιοχή μας το βουβαλίσο γάλα είναι δύσκολο να αξιοποιηθεί.
Ακόμη δεν έχει φτάσει η εκτροφή σε πλήρη παραγωγικότητα. Όμως σφαγές γίνονται γιατί θα πρέπει να απομακρυνθούν από το κοπάδι τα αρσενικά ζώα.

Ερ. Τι συμβαίνει με τις τιμές και το κόστος παραγωγής;

Τα βουβάλια έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:

• διαφέρουν ως προς την κατασκευή και λειτουργία του πεπτικού τους συστήματος.
• παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά της μικροβιακής χλωρίδας
• αξιοποιούν αποτελεσματικότερα μεγαλύτερο φάσμα τροφών
• προσλαμβάνουν μεγαλύτερη ποσότητα ξηράς ουσίας

Τα βουβάλια έχουν ανάγκη μεγαλύτερης βόσκησης σε σχέση με τις αγελάδες. Στην πάχυνση φαίνεται το κόστος να είναι ίδιο.
Επίσης υπάρχει και το κόστος του κτηνίατρου. Αν και τα βουβάλια είναι ανθεκτικά ζώα όπως όλοι οι οργανισμοί αρρωσταίνουν και αυτά.
Ακόμη αναγκάζομαι να καλλιεργήσω ζωοτροφές για να τραφούν τα ζώα, κάτι που αυξάνει το κόστος εκμετάλλευσης.
Ανάγκη για ζωοτροφή έχουν τα ζώα δύο μήνες πριν τον τοκετό. Επίσης μετά την γέννα οι μάνες θέλουν συμπληρωματικά ζωοτροφές για τρεις μήνες.
Εμείς όμως έχουμε και ένα μεγαλύτερο κόστος. Επειδή τα γειτονικά χωράφια καλλιεργούνται και για να μην κάνουν τα ζώα ζημιές τα έχουμε σε περίφραξη, αυτό σημαίνει ότι με την βοσκή έχουν ανάγκη και για ζωοτροφή για όλο τον χρόνο.
Οι τιμές παραγωγού για το βουβαλίσιο κρέας είναι υψηλότερες σε σχέση με το μοσχαρίσιο κατά 30 - 40%. Αν για παράδειγμα το μοσχαρίσιο κρέας φεύγει από την εκτροφή στα 6 ευρώ το κιλό το βουβαλίσιο θα φύγει στα 8 - 8,5 ευρώ το κιλό. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής πληρώνει πιο ακριβά για να το αγοράσει στην λιανική.

Ερ. Υπάρχει κάποια οικονομική στήριξη στην εκτροφή;

Το 2023 έληγε η Δράση 10.1.9 «Διατήρηση Απειλούμενων Αυτόχθονων Φυλών» του ΠΑΑ και έδωσαν παράταση για ένα έτος. Νέα πρόσκληση αυτόχθονων φυλών δεν έχει γίνει για το 2024. Η παράταση όμως ισχύει για όσους είναι ήδη ενταγμένοι στο πρόγραμμα (το 2018). Εγώ έκανα πρώτο ΟΣΔΕ το 2019 και δεν μπορούσα να καταθέσω φάκελο ένταξης όταν έγινε η πρόσκληση. Ούτε μπορώ να ενταχθώ στην παράταση. Δηλαδή αν και ασχολούμαι εδώ και 5 χρόνια με την εκτροφή βουβαλιών είμαι εκτός προγράμματος αυτόχθονων. Το ελληνικό κράτος στην ουσία με τιμωρεί.

Όμως έχω και μια ακόμη αδικία. Είχα την ατυχία να κάνω ΟΣΔΕ το 2019. Έτσι δεν κατάφερα να ενταχθώ σε κάποιο πρόγραμμα Νέων Αγροτών ούτε πρόκειται να ενταχθώ στο νέο πρόγραμμα του 2024. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί ένα νέος που έχει κάνει ΟΣΔΕ δεν είναι επιλέξιμος για το πρόγραμμα.

Η επιστροφή ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο που μου έδωσαν τον προηγούμενο χρόνο ήταν στα 300 ευρώ. Με αυτά τα χρήματα δεν μπορώ να καλλιεργήσω ούτε ένα στρέμμα για ζωοτροφή μιλάμε για αστεία ποσά. Θα πρέπει να δίνουν επιστροφή φόρου με βάση τα τιμολόγια αγοράς του καυσίμου. Κάθε παραγωγός έχει διαφορετικές ανάγκες ακόμη και αν κάνει την ίδια καλλιέργεια.

Επίσης εντάχθηκα στο πρόγραμμα του ΠΑΑ για την βιολογική κτηνοτροφία (έχω βιολογική εκτροφή βουβαλιών) αλλά όχι για βιολογική γεωργία (ζωοτροφές). Έτσι αν και πληρώνω για να πιστοποιήσω τις ζωοτροφές που ιδιοπαράγω για να ταΐσω τα ζώα μου δεν έχω επιδότηση. Έτσι δεν μπορώ να ενταχθώ στο Οικολογικό Πρόγραμμα των Βιολογικών.

Υπάρχει όμως και κάτι που θα πρέπει να μελετήσει το ΥπΑΑΤ και έχει σχέση με τη νέα ΚΑΠ. Στο πρόγραμμα των βιολογικών του ΠΑΑ (Πυλώνα 2) πρώτα έκανες αίτηση ένταξης και αν γινόσουν δεκτός πλήρωνες να κάνεις την πιστοποίηση. Στο Οικολογικό Πρόγραμμα βιολογικών (Πυλώνα 1) πρώτα πρέπει να πληρώσεις την πιστοποίηση και μετά να καταθέσεις αίτηση για ένταξη στη δράση. Αυτό σημαίνει ότι πληρώνει ο παραγωγός και μετά μπορεί να χάσει τα χρήματά του. Αυτό δεν νομίζω να βοηθά το περιβάλλον.

Παϊσιάδης Σταύρος / www.agrotypos.gr