Κατίνα Χαντζάρα, η ηρωίδα της Αντίστασης..

Ποια ήταν

Η Κατίνα Χαντζάρα (γεννηθείσα ως Βάγια Ρίγα ή «Βάγια Ρήγα», γεν. περίπου 1910–12 – εκτελέστηκε 14 Απριλίου 1944 στο Αγρίνιο) θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες γυναικείες μορφές της ελληνικής Αντίστασης στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας.

• Γεννήθηκε σε χωριό της Αιτωλοακαρνανίας (κάποιες πηγές αναφέρουν τη Φλωριάδα ή γύρω από το Κομπότι).

• Πέρασε στη συνέχεια στην πόλη του Αγρινίου, όπου εργάστηκε, παντρεύτηκε τον Αθανάσιο Χαντζάρα το 1942.

• Εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη (που συνδέεται με το ΕΑΜ) και ανέπτυξε δράση ως σύνδεσμος, προμηθεύτρια πληροφοριών, συμμετέχοντας στην αντίσταση κατά της κατοχής.

Η δράση της στην Αντίσταση

• Η Κατίνα ανέλαβε ενεργό ρόλο στο πλαίσιο της κατοχής — μεταφορά πληροφοριών, υποστήριξη εμφάνισης όπλων και ιππικού, και συμμετοχή στην τοπική αλληλεγγύη των αντιστασιακών.
  

• Συνελήφθη για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 1943 πιθανότατα από τα Τάγματα Ασφαλείας, ενώ στη συνέχεια τον Μάρτιο του 1944 κρατήθηκε στις φυλακές Αγίας Τριάδας στο Αγρίνιο.
  

Η εκτέλεσή της και η θυσία

• Στις 14 Απριλίου 1944 (Μεγάλη Παρασκευή) πραγματοποιήθηκε η εκτέλεση 120 πατριωτών στο Αγρίνιο — ανάμεσά τους η μοναδική γυναίκα: η Κατίνα Χαντζάρα.

• Οι συνθήκες ήταν δραματικές: «…σβάρνιζαν το κορμί της κάτω… το χώμα ήταν βρεγμένο και το στάρι στο χωράφι έγινε κατακόκκινο από τις εκτελέσεις…» αναφέρει η έρευνα.
  

• Η εκτέλεσή της έγινε ως μέρος της αντιστασιακής καταστολής των κατοχικών δυνάμεων και των ντόπιων συνεργατών τους.
  

Η σημασία της και η μνήμη της

• Η ιστορική έρευνα επισημαίνει ότι παρά τη συμβολική της παρουσία, η Κατίνα Χαντζάρα δεν είχε μέχρι πρόσφατα την ευρεία αναγνώριση που της αρμόζει — η κοινωνική μνήμη άργησε να τη δικαιώσει.

• Πρόσφατα, μαθητές στο Αγρίνιο έγραψαν γράμματα προς την Κατίνα, αποδίδοντας σε αυτή τη μεστή θυσία της αναγνώριση και σεβασμό.
  

• Η μελέτη «Κατίνα Χαντζάρα (1912-1944) – Ζωή πέρα από τη σιωπή» της Ειρήνης Δ. Τριανταφύλλου έχει υπάρξει σημαντικό βήμα για την καταγραφή και την ανάδειξη της προσωπικής ιστορίας της.

Γιατί πρέπει να τη θυμόμαστε

• Είναι παράδειγμα θάρρους, αντίστασης και θυσίας — ειδικά για μία γυναίκα σε μία εποχή και σε ένα περιβάλλον που οι κοινωνικές προκαταλήψεις εμπόδιζαν τη συμμετοχή σε τέτοια υψηλού κινδύνου δράση.

• Η ιστορία της φωτίζει και τον ευρύτερο ρόλο των γυναικών στην Αντίσταση — ρόλοι που πολλές φορές δεν αναδείχθηκαν πλήρως μεταπολεμικά.

• Θυμίζει ότι η ελευθερία και η αξιοπρέπεια δεν έχουν φύλο, και ότι η συλλογική μνήμη έχει χρέος να αναδείξει όλους όσους αγωνίστηκαν.