"Πόσα Δισεκατομμύρια Οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα; Η Αλήθεια για τις Πολεμικές Αποζημιώσεις"

Το ζήτημα των πολεμικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία προς την Ελλάδα αποτελεί μια από τις πιο ανοιχτές πληγές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. 

Παρότι έχουν περάσει δεκαετίες από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το θέμα παραμένει επίκαιρο, πολιτικά φορτισμένο και ανεπίλυτο. Το ερώτημα παραμένει επίμονο: Πόσα χρήματα οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα – και γιατί δεν τα καταβάλει;

Ιστορικό Πλαίσιο

Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής (1941-1944), η Ελλάδα υπέστη τεράστιες καταστροφές:

• Μαζικές εκτελέσεις αμάχων (Καλάβρυτα, Δίστομο, Κάνδανος κ.ά.)

• Πείνα και λιμός που προκάλεσε εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους

• Οικονομική καταλήστευση μέσω του αναγκαστικού κατοχικού δανείου

• Καταστροφή υποδομών, καύση χωριών, λεηλασίες

Το κατοχικό δάνειο, που παραδέχθηκε και η ίδια η ναζιστική Γερμανία, θεωρείται θεμέλιο στοιχείο των αξιώσεων της Ελλάδας.

---

Πόσα ΠΡΕΠΕΙ να είναι τα χρήματα;

Σύμφωνα με διάφορες έγκυρες εκτιμήσεις:

• Κατοχικό Δάνειο:
  Εκτιμάται στα 10-15 δισεκατομμύρια ευρώ, χωρίς τόκους.

• Πολεμικές Αποζημιώσεις για καταστροφές και θύματα:
  Υπολογίζονται από 289 έως 332 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τις επίσημες ελληνικές κρατικές εκτιμήσεις.

Συνολικά, το ποσό που θα μπορούσε να αξιώνει η Ελλάδα κυμαίνεται από 300 έως 350 δισεκατομμύρια ευρώ με σημερινές τιμές και ανατοκισμό.

---

Γιατί δεν δίνονται οι αποζημιώσεις;

1. Πολιτική Αντίσταση της Γερμανίας:
   Η Γερμανία υποστηρίζει ότι το ζήτημα έχει «νομικά και πολιτικά κλείσει», κυρίως λόγω της Συνθήκης της 2+4 (1990), που επέτρεψε την επανένωση των δύο Γερμανιών. Η Ελλάδα όμως δεν υπέγραψε αυτή τη συνθήκη, και άρα δεν την δεσμεύει.

2. Διεθνείς Ισορροπίες και Διπλωματία:
   Η διεκδίκηση από την Ελλάδα συχνά έμπαινε στο «ψυγείο» για να διατηρηθούν οι καλές σχέσεις με τη Γερμανία, ειδικά μετά την ένταξη στην Ε.Ε. και στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.

3. Έλλειψη Διεθνούς Νομικής Πίεσης:
   Δεν έχει κατατεθεί ακόμη επίσημο ελληνικό αίτημα σε διεθνές δικαστήριο, π.χ. στη Χάγη, για τις αποζημιώσεις. Η εκκίνηση μιας τέτοιας διαδικασίας απαιτεί πολιτική βούληση και επιμονή.

---

Ποιες άλλες χώρες πήραν αποζημιώσεις από τη Γερμανία;

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γερμανία πλήρωσε αποζημιώσεις σε διάφορες χώρες:

• Ισραήλ: Πάνω από 3 δισ. μάρκα (για το Ολοκαύτωμα)

• Γιουγκοσλαβία, Πολωνία, Ολλανδία, Γαλλία, Βέλγιο, Τσεχία κ.ά.: Έλαβαν οικονομικές αποζημιώσεις είτε άμεσα είτε μέσω διεθνών συμφωνιών.

• Ιταλία: Αν και αργότερα και μετά από έντονες πιέσεις, αποζημιώθηκαν ορισμένα θύματα σφαγών.

Η Ελλάδα έλαβε 115 εκατομμύρια μάρκα το 1960, ποσό που όμως δεν αφορούσε πλήρη αποζημίωση, αλλά περιορισμένες αποζημιώσεις για μεμονωμένα θύματα ναζιστικών εγκλημάτων.

---

Η Ελλάδα έχει ένα ιστορικό, ηθικό και νομικό δικαίωμα να απαιτεί αποζημιώσεις από τη Γερμανία. Το ποσό αυτό ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις. Το γιατί δεν δίνονται, οφείλεται περισσότερο σε πολιτική απροθυμία και διεθνείς ισορροπίες, παρά σε έλλειψη τεκμηρίωσης.

Το αίτημα παραμένει ανοιχτό. Όσο κι αν επιχειρείται να παραμεριστεί, η ιστορική μνήμη και η δικαιοσύνη δεν έχουν ημερομηνία λήξης.

---

Πηγές & Τεκμηρίωση

• Έκθεση της Ειδικής Επιτροπής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (2014)

• Δηλώσεις του Μανώλη Γλέζου και άλλων ιστορικών προσωπικοτήτων

• Αρχεία του ΟΗΕ και ευρωπαϊκών δικαστηρίων

• Αναλύσεις ιστορικών όπως ο Χάγκεν Φλάισερ

ΥΓ

---

Η αδυναμία (ή απροθυμία) της Ελλάδας να διεκδικήσει οργανωμένα τις γερμανικές αποζημιώσεις δεν είναι απλώς αμέλεια. Είναι πολιτική επιλογή. Ένα εθνικό ζήτημα με βαθιά ιστορική και ηθική βαρύτητα, έχει υποβαθμιστεί από την πλειοψηφία των κυβερνήσεων σε ρητορικό σλόγκαν προεκλογικών περιόδων.

Η διαχρονική δειλία ή σκοπιμότητα των κυβερνήσεων – είτε δεξιών, είτε κεντροαριστερών – επιβεβαιώνεται από τα παρακάτω γεγονότα:

• Καμία επίσημη προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για αποζημιώσεις ή το κατοχικό δάνειο.

• Καμία πίεση σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά τη διάρκεια των Μνημονίων, όταν η Γερμανία είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Αντίθετα, η Ελλάδα εμφανιζόταν σε ρόλο “υπόλογου”, όχι “δικαιούχου”.

• Καμία αξιοποίηση του πορίσματος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (2014) που προσδιόριζε επακριβώς τα οφειλόμενα ποσά.

Αυτή η στάση ισοδυναμεί με σιωπηρή αποδοχή της ιστορικής αδικίας. Ακόμη χειρότερα: με εθνική αυτοϋπονόμευση.

---

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Γιατί καμία ελληνική κυβέρνηση εδώ και 80 χρόνια δεν έκανε επίσημη νομική προσφυγή για το κατοχικό δάνειο, ενώ υπάρχει αναγνωρισμένο έγγραφο του 1942;

2. Γιατί η Ελλάδα δεν έθεσε ποτέ ως όρο σε διμερείς ή ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις (π.χ. οικονομική βοήθεια, επενδύσεις, εξοπλιστικά) το θέμα των αποζημιώσεων;

3. Τι είδους "διπλωματικές ισορροπίες" αξίζουν περισσότερο από τη μνήμη 300.000 νεκρών και κατεστραμμένων χωριών όπως το Δίστομο, τα Καλάβρυτα, η Κάνδανος;

4. Γιατί δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ ο φάκελος των αποζημιώσεων στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής της Βουλής; Είναι το ζήτημα "εθνικό", ή μήπως "ανεπιθύμητο";

5. Ποιοι πολιτικοί — με ονόματα — αρνήθηκαν να σηκώσουν το θέμα στις Βρυξέλλες ή στον ΟΗΕ, και με ποιο επιχείρημα;

6. Πόσα εκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν σε λομπίστες, συμβούλους και διαπραγματευτές για θέματα δευτερεύουσας σημασίας, ενώ το εθνικό ζήτημα των αποζημιώσεων έμενε "στο ράφι";

7. Ποιο είναι το πραγματικό πολιτικό κόστος της διεκδίκησης για την Ελλάδα; Και ποιο είναι το ηθικό κόστος της σιωπής;

---

Η Ιστορία δεν συγχωρεί τη λήθη. Όσοι ελληνικοί πολιτικοί αρνήθηκαν να παλέψουν για τις αποζημιώσεις της Γερμανίας φέρουν ηθική και ιστορική ευθύνη. Οι πολίτες οφείλουν να το γνωρίζουν. Η διεκδίκηση δεν είναι "αντιγερμανισμός", είναι δικαιοσύνη. Και η σιωπή δεν είναι διπλωματία — είναι συνενοχή.

---

Γιώργος Γυρνάς_2025