Η συγκομιδή ξύλου στην Ελλάδα: Παρελθόν, Παρόν και Mέλλον.

Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΚΑΡΑΣ / Ομότ. Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας

Σε Ημερίδα που οργάνωσε πρόσφατα στο Καρπενήσι το Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάσθηκε από τον υπογράφοντα εισήγηση με θέμα: Συγκομιδή του ξύλου στην Ελλάδα: Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον. 

Η διαχρονική εξέλιξη της συγκομιδής των δασικών προϊόντων στη χώρα μας προκαλεί θλίψη σε όσους και όσες παρακολουθούν την πορεία της Δασικής Πολιτικής που εφαρμόσθηκε τα τελευταία 30 και 40 χρόνια στην Ελλάδα.

Τα προβλήματα που αφορούν το εν λόγω θέμα παραμένουν και είναι αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης και εκμετάλλευσης των δασών μας με επιζήμιο τρόπο, χωρίς τήρηση των κανόνων της αειφορικής διαχείρισης και της επιστήμης της Δασολογίας.

Τη μακρά περίοδο από το 1930 έως το 1985 η Δασική Πολιτική που εφαρμοζόταν σε όλη την ημιορεινή και ορεινή Ελλάδα, δηλ. στο 80% της χώρας μας, ήταν ορθολογική και πολύ καλύτερη από αυτή που εφαρμόσθηκε στα επόμενα χρόνια και εξακολουθεί να εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα. Τα μέτρα που λαμβάνονται και άλλα που εξαγγέλλονται για το μέλλον και αφορούν την οργάνωση της Δασικής Υπηρεσίας, την προστασία και διαχείριση των Δασικών μας Οικοσυστημάτων, αποτελούν ένα ελάχιστο βήμα για να επιτευχθεί ο στόχος της αειφορικής διαχείρισης και της αποτελεσματικής προληπτικής προστασίας των Δασικών μας Οικοσυστημάτων. Η φύση εκδικείται ανελέητα, όταν παραβιάζεται και γίνεται αντικείμενο ληστρικής και καταστροφικής εκμετάλλευσης για κερδοφορία. Αυτή ακριβώς την εκδίκηση βιώνουμε κάθε χρόνο. Στις μέρες μας σιγά – σιγά μεθοδεύεται σταδιακή εκχώρηση της διαχείρισης των δασών μας σε ιδιώτες. Μια τέτοια ενέργεια θα αποβεί κατά την άποψή μου επιζήμια για τα δασικά μας οικοσυστήματα, για την κοινωνία και τις μελλοντικές γενιές. Τα δασικά μας οικοσυστήματα δεν προσφέρονται για κερδοσκοπική εκμετάλλευση.

Το όλο θέμα παρουσιάζεται με λεπτομέρεια στην εν λόγω Ημερίδα από τον υπογράφοντα, με ανάλυση της διαχρονικής εξέλιξης της Δασικής Υπηρεσίας, των δραστηριοτήτων Συγκομιδής των Δασικών Προϊόντων, της προστασίας και της αειφορικής διαχείρισης των Δασικών μας Οικοσυστημάτων, των δασοτεχνικών έργων κλπ. Παρουσιάζεται το τεράστιο έργο που εκτελέσθηκε στη Χρυσή Περίοδο της Ελληνικής Δασοπονίας από το 1937 έως το 1985, το οποίο δεν έχει αναδειχθεί και παραμένει άγνωστο, ειδικά στους κρατούντες.

Ακολουθεί η ανάλυση της επιζήμιας για τα δάση και τις δασικές εκτάσεις μας πολιτική που εφαρμόσθηκε τη δεύτερη περίοδο υποβάθμισης, από το 1986 μέχρι και σήμερα, με τη σταδιακή συρρίκνωση και κατακερματισμό της Δασικής Υπηρεσίας, την υποχρηματοδότηση και εγκληματική υποβάθμιση της διαχείρισης των δασών μας και της συγκομιδής των δασικών προϊόντων. Αποτέλεσμα της θλιβερής αυτής πορείας είναι η χώρα μας να κατατάσσεται τελευταία από όλες της Ευρωπαϊκές Χώρες, συμπεριλαμβανομένων και των Βαλκανικών Χωρών, στο μείζον θέμα της εφαρμοζόμενης επιζήμιας για τα δασικά μας οικοσυστήματα Δασικής Πολιτικής. Είμαστε η μόνη χώρα που ενώ έχουμε δεσμευθεί με πανευρωπαϊκές συμφωνίες σε επίπεδο αρμόδιων Υπουργών (στο Ελσίνκι, στη Μαδρίτη, από τη 10ετία του 1980) για την εφαρμογή της Αειφορικής Διαχείρισης στα δάση και τις δασικές εκτάσεις, καθώς και για τη Δασική Πιστοποίηση δηλ. για την πιστοποίηση από ανεξάρτητο εθνικό φορέα ότι διαχειριζόμαστε τα δάση μας αειφορικά και ότι τα δασικά προϊόντα που συγκομίζουμε προέρχονται από αειφορικά διαχειριζόμενα δάση, εμείς εξακολουθούμε ως ουραγοί να μη έχουμε κάνει ΤΙΠΟΤΑ. Πως εξηγείται άραγε οι αρμόδιοι Υπουργοί για τα δάση και οι Κυβερνήσεις τους (οι οποίοι ανήκαν στα ίδια σημερινά κόμματα εξουσίας όλα αυτά τα χρόνια) που υπέγραψαν τις Συμφωνίες στο Ελσίνκη, στη Μαδρίτη και αλλού, στη συνέχεια στην πράξη να εφαρμόζουν τα εντελώς αντίθετα;

Μετατόπιση κορμών με ειδικούς ελκυστήρες (Μετεκπαίδευση Δασολόγων 1982). Pic: ewood.gr

Ερευνητικό Πρόγραμμα του Ινστιτούτου Δασικών Μεσογειακών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων Αθήνας, ενώ χρηματοδοτήθηκε επι 4 περίπου χρόνια από τη σημερινή Κυβέρνηση και ολοκληρώθηκε, το αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δεν προέβη για ανεξήγητο λόγο στην υλοποίηση του πορίσματος του προγράμματος, που είναι η ίδρυση του ανεξάρτητου Εθνικού Φορέα Δασικής Πιστοποίησης στην Ελλάδα. Τον φορέα αυτόν διαθέτουν οι Βόρειοι γείτονές μας και βέβαια όλη η Ευρώπη.

Την κύρια ευθύνη έχουν οι εκάστοτε κυβερνώντες, που δεν υιοθετούν και δεν εφαρμόζουν τη σωστή Δασική Πολιτική, γιατί κοστίζει και πιθανόν γιατί δεν φέρνει ψήφους. Μεγάλη ευθύνη έχουν και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθώς και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που διαθέτουν ελάχιστη δραστηριότητα στην ενημέρωση των νέων και γενικά όλων των πολιτών στο θέμα αυτό, αλλά και όλοι μας που δεν τιμωρούμε με την ψήφο μας τις Κυβερνήσεις που δεν εφαρμόζουν τη σωστή πολιτική. Εάν οι Έλληνες πολίτες είχαμε περιβαλλοντική και φιλοδασική συνείδηση (όπως έχουν οι πολίτες στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη), δεν θα χτίζαμε παράνομα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις, δεν θα εκχερσώναμε δάση, δεν θα υπήρχαν λαθροϋλοτόμοι, εμπρηστές και καταπατητές δασών, θα απαιτούσαμε την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.

Τέλος καταγράφονται προτάσεις για ενέργειες που πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα στο πλαίσιο μιας σύγχρονης Δασικής Πολιτικής στη χώρα μας. Οι προτάσεις αυτές αποτελούν απόψεις και αρκετών έμπειρων συναδέλφων που υπηρέτησαν στη Δασική Υπηρεσία και τη Δασική Έρευνα.

Το όλο θέμα είναι τεράστιο, φλέγον και πάντα επίκαιρο. Λεπτομερή προσέγγιση στο  θέμα αυτό θα βρείτε στο σχετικό PDF.

Πηγή: dasarxeio.com