links

ΚΑΙΡΟΣ

ΚΕΡΑΜΙΔΙ ΒΑΛΤΟΥ Καιρός

Δευτέρα 27 Ιουνίου 2022

Βασίλης Νάκας: «Ιστορία… μια μνήμη αμνήμων»

Δήμος Αμφιλοχίας, ένα ακατέργαστο διαμάντι κάλλους και ιστορικότητας, μια διαδρομή στον χρόνο που όμως παραμένει αδιέξοδη, λόγω αδυναμίας αξιοποίησής της. 

Τι, στ’ αλήθεια, πταίει και δεν προικίσαμε ποτέ τον σύγχρονο δήμο μας με τα δώρα που τόσο απλόχερα το αρχαίο παρελθόν του μάς χάρισε. Καθόμαστε πάνω σε έναν πολύτιμο θησαυρό γνώσης, αλλά σαν κακοί κληρονόμοι τον αφήνουμε να ρημάζει και να χάνεται.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η πόλη μας αποτελεί την οικιστική μετεξέλιξη της αρχαίας Λιμναίας. Κακήν κακώς, τα ερείπιά της σώζονται ακόμη, σε περίβλεπτη θέση, για να μας θυμίζουν την ιστορικότητα των χωμάτων που πατάμε.

Πόσοι, όμως, ξέρουμε ότι η Λιμναία, μαζί με τις άλλες αρχαίες πόλεις της περιοχής μας, Όλπες (Αγριλοβούνι), Κρήνες (Παλιαυλή), Μπελιχρηνιάσσα (προς Οικισμό Κάναλο), αποτελούσε μέρος ενός Κοινού πέντε πόλεων, με έδρα το Αμφιλοχικό Άργος (Καινούργιο). Και το σημαντικότερο, πόσοι μπήκαμε ποτέ στον πειρασμό να επισκεφθούμε αυτούς τους χώρους, και ιδίως το Αμφιλοχικό Άργος, την αρχαία κοιτίδα και ονοματοθέτη μας.

Ελάχιστοι, είναι σίγουρα η απάντηση. Όσοι, άλλωστε, έχουν τέτοιου είδους ανησυχίες, θεωρούνται συνήθως γραφικοί. Κι αυτό, γιατί ποτέ δεν μας δόθηκαν τα ερεθίσματα, ώστε να επικοινωνήσουμε σε βάθος με τον τόπο μας – να γνωρίσουμε όλες τις φάσεις της ιστορίας, όλες τις πτυχές των παραδόσεών του, κι έτσι να εγγραφεί μέσα μας, ως καθήκον και τιμή μας, η συμμετοχή στην προστασία και ανάδειξη του δικού μας πολιτισμού.

Πού είναι, λοιπόν, εδώ ο ρόλος και το έργο τής κάθε είδους εκπαιδευτικής διαδικασίας, των πολιτιστικών συλλόγων, και κυρίως των δημοτικών μας αρχόντων. Ας οργανωθεί επιτέλους μια υποτυπώδης ημερίδα, ώστε να λάβουν οι συμπολίτες μας γνώση τής αξίας των αρχαιολογικών μνημείων που μας περιβάλλουν. Να ενημερωθούμε με συνέπεια και ουσιαστικά, γιατί είναι βαρύ φορτίο να φέρεις πάνω σου το στίγμα τού «Εφιάλτη», του προδότη τής ιστορικής σου κληρονομιάς. Εξάλλου, η εγκατάλειψη των προγονικών κειμηλίων, είτε γίνεται από αδιαφορία είτε από άγνοια, είναι κάτι αντίθετο στη φύση του ανθρώπου, διότι μόνο με τη συνείδηση της συνέχειας οικοδομούνται οι μεγάλοι πολιτισμοί.

Μας έχουν οδηγήσει, εν ολίγοις, να λειτουργούμε, επί δεκαετίες, στην ίδια την πατρώα γη μας σαν αλλότριοι μιξοβάρβαροι, αφήνοντας τα αρχαία κατάλοιπά της να ρημάζουν, και τους θησαυρούς της στο έλεος της λαθρανασκαφής. Κι αν δημοτικοί άρχοντες, Περιφέρεια, αρχαιολογική υπηρεσία δεν διακρίνουν πουθενά τη θέση και την ευθύνη τους σ’ αυτή τη συστηματική εξόντωση της ιστορίας μας από τα χέρια τής αμαθούς αδράνειας, από τα χέρια των ασύδοτων αρχαιοκάπηλων, από τα χέρια τής παντελούς εγκατάλειψης, ας τους εξαναγκάσουμε, με την αποφασιστικότητά μας, να συμπεριλάβουν και το θέμα τής προστασίας και ανάδειξης των αρχαίων μας μνημείων στα τόσο, κατά τα άλλα, «φλύαρα» προγράμματά τους.

Πριν από αρκετά χρόνια, στον δήμο μας διοργανώθηκε μια εκδήλωση – ενημέρωση από το Σωματείο «Διάζωμα» του κ. Σταύρου Μπένου, σχετικά με τα αρχαία θέατρα της Αιτωλοακαρνανίας. Κατά τη διάρκειά της, εκτός των άλλων, έγινε ειδική αναφορά στο αρχαίο θέατρο του Αμφιλοχικού Άργους. Επισημάνθηκε, μάλιστα, ότι η θέση και υπολείμματα εδωλίων του είχαν εντοπιστεί, ήδη στο μακρινό 1916, από τον τότε καθηγητής αρχαιολογίας Κωνσταντίνο Ρωμαίο.

Ας κάνουμε, όμως, εδώ μια μικρή παρέκβαση, για να πούμε λίγα λόγια για το Σωματείο «Διάζωμα». Ιδρύθηκε το 2008, με τη συμμετοχή ανθρώπων των γραμμάτων, των επιστημών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ενεργών πολιτών. Στην ουσία αποτελεί την υλοποίηση οράματος ετών του κ. Σταύρου Μπένου, που αποσκοπούσε και αποσκοπεί στη δημιουργία ενός κινήματος αφύπνισης κάθε πολίτη, σε κάθε γωνιά της χώρας, με σκοπό την επανασύνδεσή μας με το αρχαίο μας παρελθόν – μέσω της έμπρακτης συμβολής όλων μας στη διάσωση και επαναφορά του στο προσκήνιο της σύγχρονης ζωής.

Όπως γίνεται αμέσως αντιληπτό και από το όνομα του Σωματείου, έχει ιδίως επικεντρωθεί στο έργο της έρευνας – μελέτης – αποκατάστασης των αρχαίων θεάτρων. Είναι, ως εκ τούτου, ένα πρώτο – γενέθλιο «διάζωμα» για να καταστούν ξανά τα σπαράγματα των άλλοτε λαμπρών θεάτρων λειτουργικά. Να επανασυναρμολογηθούν, δηλαδή, στην όσο το δυνατόν πληρέστερη μορφή τους, και να δοθούν πάλι προς χρήση – όχι μόνο ως χώροι θέασης παραστάσεων, αλλά και ως κιβωτοί αρτιότερης γνωριμίας μας με το ιστορικό περιβάλλον τους.

Αμφιλοχικό Άργος (Καινούργιο)

Και τώρα, ας επιστρέψουμε στα καθ’ ημάς. Το «Διάζωμα», προκειμένου να φέρει σε πέρας το πραγματικά τιτάνιο εγχείρημά του, έχει ενεργοποιήσει στην επίσημη ιστοσελίδα του ένα ταμείο, όπου δέχεται, με απόλυτη διαφάνεια, χρηματικές προσφορές για τις παρεμβάσεις σε κάθε θέατρο. Μεταξύ των θεάτρων που υπάρχουν στον σχετικό κατάλογο, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει επισκεπτόμενος τον συγκεκριμένο διαδικτυακό τόπο, είναι και εκείνο του Αμφιλοχικού Άργους.

Στον «κουμπαρά», λοιπόν, του αρχαίου μας θεάτρου δεν έχουν συγκεντρωθεί παρά 320 ευρώ, ενώ απαιτούνται πολύ περισσότερα μόνο για την απαλλοτρίωση του οικοπέδου, προϋπόθεση απαραίτητη για να ακολουθήσουν τα επόμενα βήματα χρηματοδότησης των σωστικών μελετών και επεμβάσεων. Πολλοί, βέβαια, τούτη τη στιγμή θα χαμογελάτε με νόημα, και λογικά θα αναρωτιέστε, ποιος νοιάζεται για θέατρα και πράσινα άλογα όταν δεν μας περισσεύει πια σεντ ούτε για τα απαραίτητα. Γιατί, αλήθεια, δεν παραδειγματίζονται κι οι ιθύνοντες του δικού μας δήμου από την ευαισθησία του πρώην Δήμου Αντιρρίου, ο οποίος ανέλαβε εξολοκλήρου το οικονομικό κόστος των ανασκαφών στο εκεί θέατρο της αρχαίας Μακυνείας; Γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για την υπογραφή σχετικής προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, απελευθερώνοντας την όλη διαδικασία των εργασιών. Επιπλέον, μέσω του «κουμπαρά» του «Διαζώματος», αποταμιεύονται διαρκώς δωρεές για το επόμενο στάδιο του έργου, δηλαδή τις μελέτες και επεμβάσεις αποκατάστασης του θεάτρου. Χάρη, συνεπώς, στο πνεύμα προνοητικότητα των δημοτικών της ηγητόρων, η περιοχή αυτή του νομού μας θα καταστεί, μεσοπρόθεσμα, σημείο πολιτιστικής αναφοράς.

Το κεφάλαιο Πολιτισμός αποτελεί την πιο διαχρονική και προσοδοφόρα επένδυση όταν αξιοποιείται μεθοδικά και συντονισμένα, διότι ανανεώνει και αναμορφώνει την κοινωνία στην οποία γίνεται συνδετικός κρίκος. Συνεπώς, ενόσω υπάρχει γύρω μας ένας τέτοιος πλούτος μνημείων, δεν είναι δυνατόν εμείς να μένουμε απλοί θεατές. Η αναγέννηση του αρχαίου θεάτρου μας δεν είναι μόνο χρέος προς τους προγόνους μας, αλλά και παρακαταθήκη προς τις μελλοντικές γενιές. Και μόνο η σκέψη ότι ο χώρος αυτός θα ξαναποκτήσει φωνή μετά από αιώνες σιωπής, ότι η θεατρική πράξη θα βρει ξανά τη φυσική της στέγη, αρκεί για να εξεγείρει μέσα μας τη διάθεση της εθελοντικής προσφοράς. Αρκεί οι τοπικοί μας άρχοντες να κινητοποιηθούν προς την εξεύρεση κονδυλίων, είτε ιδίων, είτε από ιδιωτικές χορηγίες, είτε από προγράμματα του ΕΣΠΑ.

Από την άλλη, έχοντας το αναστηλωμένο μας θέατρο ως επίκεντρο προσέλκυσης επισκεπτών, όλοι μας οι εγκαταλελειμμένοι αρχαιολογικοί θησαυροί θα έλθουν και πάλι στο φως τού ενδιαφέροντος. Κι ο, έως τώρα, αρχαιολογικά ανεξερεύνητος τόπος μας θα επιτρέψει στην πόλη μας να αποκτήσει τη δική της πολιτιστική ταυτότητα. Μη λησμονούμε, εξάλλου, ότι σήμερα δεν διαθέτουμε ούτε ένα στοιχειώδες λαογραφικό μουσείο. Υπάρχει, βέβαια, ακόμη πολλή στράτα μπροστά μας. Το μόνο που μπορώ να ευχηθώ, είναι το ταπεινό αυτό άρθρο να τύχει ευήκοων ώτων και να γίνει η αφετηρία διαλόγου, ώστε να μην χαθεί κι αυτή η ευκαιρία. Ώστε κανείς πια να μην επικαλείται τη δικαιολογία ότι αδιαφορεί από άγνοια, ή το αντίθετο, διότι η Ιστορία μας είμαστε εμείς και κάθε μας πράξη εισφέρει σε αυτή.

Βασίλης Νάκας - Δημοσιογραφος

Βασίλης Νάκας ►Ελεύθερος Επαγγελματίας – Δημοσιογράφος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

NEXT PAGE