 |
| Photo by adriane summers |
Ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας Καπνίσματος την Κυριακή 31 Μαΐου τα «φώτα» πέφτουν στους νέους και στο πώς μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα ή, ιδανικά, να μην το αρχίσουν καν.
«Είσαι νέος, νιώθεις ότι στύβεις τη ζωή με τα χέρια σου, ότι είσαι άτρωτος. Σε τραβάει η ένταση, η περιπέτεια. Είσαι, λοιπόν, το καλύτερο θύμα για τις παντοδύναμες εταιρείες και ειδικά όταν διαφημίζουν το κάπνισμα.
Η δύναμη της εικόνας στην εποχή μας είναι τρομακτική και είναι πολύ ανησυχητικό φαινόμενο, το πόσο αυτή κατευθύνει τις επιλογές μας. Τι φοβερή ανελευθερία κι αυτή, που μόνο μέσα σε βαριά σκλαβιά τη βρίσκεις», επισημαίνει η Δρ. Ανατολή Παταρίδου χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής – τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονικός συνεργάτης ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ (www.pataridou.gr).
Η κυρία Παταρίδου αναφέρθηκε και στην περίοδο του εγκλεισμού λόγω του νέου κορωνοϊού. «Εκεί όλοι διαπιστώσαμε ότι το μέγιστο αγαθό για το ευ ζην είναι η υγεία και ότι η καλή υγεία χρειάζεται καθημερινή συνέπεια και προσπάθεια σε όλους τους σημαντικούς τομείς που την ρυθμίζουν, με άσκηση, υγιεινή διατροφή, επαρκή και ποιοτικό ύπνο, καλή ψυχική υγεία και, φυσικά, μακριά από τσιγάρο».
Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η βιομηχανία καπνού έχει στόχο τη νεολαία, αφού οκτώ στους δέκα νέους καπνιστές είναι παιδιά ή έφηβοι. Είναι γεγονός ότι σε όλες τις εποχές το κάπνισμα έχει συνδεθεί με την ανεξαρτησία, με τη σεξουαλικότητα, τη μεγάλη δημοτικότητα και γενικώς αυτό που λέει ο λαός, με την μαγκιά.
Είναι αποδεδειγμένο ότι περίπου το ένα τέταρτο των νέων που καπνίζει, θα πεθάνει από το κάπνισμα και ένα παιδί που ξεκινάει το κάπνισμα στα 14 χρόνια της ηλικίας ή και μικρότερο είναι πέντε φορές πιο πιθανό να πεθάνει από καρκίνο. Επιπλέον οι έφηβοι, που καπνίζουν, έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες από τους μη καπνιστές να καταναλώνουν αλκοόλ. Επίσης είναι και οκτώ φορές πιο πιθανό να κάνουν χρήση μαριχουάνας και 22 φορές πιο πιθανό να κάνουν χρήση κοκαΐνης.
Ακόμη, από σοβαρές επιστημονικές μελέτες, που έχουν δημοσιευθεί, το κάπνισμα συνδέεται με επιθετική και βίαιη συμπεριφορά και με την αποφυγή μέτρων προφύλαξης κατά τη σεξουαλική επαφή.
«Αυτό που, επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι η συσχέτιση του καπνίσματος με τον καρκίνο του λάρυγγα», λέει η χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής – τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ.
«Ο καρκίνος του λάρυγγα αποτελεί το 2% των καρκίνων του σώματος και το 75% των λαρυγγικών καρκίνων εντοπίζονται στις φωνητικές χορδές. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες οι παράγοντες, που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου του λάρυγγα, είναι το κάπνισμα. Πάνω από το 95% των ασθενών, που προσβάλλονται από καρκίνο του λάρυγγα, καπνίζει. Οι πιθανότητες κάποιος καπνιστής να αναπτύξει καρκίνο του λάρυγγα αυξάνονται, όχι μόνο από το πόσο καπνίζει, αλλά και από τη συνολική χρονική διάρκεια που καπνίζει. Επίσης το αλκοόλ, που δρα σε συνέργεια με τον καπνό, μεγεθύνει τις αρνητικές του επιδράσεις. Τα άτομα, τα οποία καπνίζουν και πίνουν αλκοόλ, έχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του λάρυγγα, παρά το απλό άθροισμα και των δύο κινδύνων μαζί».
Η συμπτωματολογία αυτού του καρκίνου εκδηλώνεται συνήθως με βραχνάδα στη φωνή, δυσφαγία, δύσπνοια, αιματηρά πτύελα, πόνο, δυσοσμία του στόματος, ψηλαφητή μάζα στον τράχηλο, ακόμη και με πόνο στ’ αυτιά. Η διάγνωση θα βασιστεί κυρίως στη λαρυγγοσκόπηση με άκαμπτο ή εύκαμπτο ενδοσκόπιο και στη λήψη βιοψιών.
Όσον αφορά στις νέες τεχνικές αντιμετώπισης, η χειρουργική κεφαλής και τραχήλου εστιάζει, πλέον, στη διατήρηση των οργάνων στον μέγιστο βαθμό, με την εφαρμογή της ενδοσκοπικής χειρουργικής με laser και με τη διαστοματική ρομποτική χειρουργική με το σύστημα DaVinci (minimally invasive τεχνικές).
Οι λάτρεις του καπνίσματος, πάντως, αναφέρουν ένα σωρό λόγους, για τους οποίους δεν εγκαταλείπουν την επιβλαβή συνήθεια. Η ανάγκη για διαφυγή από το στρες της καθημερινότητας, για χαλάρωση και ξεγνοιασιά είναι από τους πιο βασικούς.
«Όταν βρίσκουν σαν εύκολη λύση την… παρηγοριά σε ένα πακέτο τσιγάρα, αυτό ουσιαστικά τους αλυσοδένει με μία σχέση ύπουλης εξάρτησης, με τον γνωστό μύθο περί της αγχολυτικής δράσης του τσιγάρου. Όμως εν έτει 2020 χρειάζεται μια επανατοποθέτηση στη σχέση με το κάπνισμα», διασαφηνίζει η Δρ. Παταρίδου.
Και καταλήγει, απευθυνόμενη στους νέους: «Μην υποτιμάτε τη δύναμη και την επιρροή, που έχετε. Μπορείτε να κάνετε τρομερές αλλαγές στο σχολείο και στην κοινότητα. Να βοηθήσετε τους φίλους σας και ο ένας τον άλλο και να αντισταθείτε στην βιομηχανία που σας θεωρεί ως τον πιο εύκολο στόχο.
Ας βοηθήσουμε η χώρα μας να γίνει πάλι το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής και του αθλητισμού, να λειτουργήσει σαν πυλώνας ουσιαστικής ανάπτυξης και αλλαγής τρόπου ζωής, με καλύτερη διατροφή, άσκηση και αντίσταση στις ψεύτικες εικόνες που μας πλασάρουν και όταν τις φοράμε μας στενεύουν σαν ρούχο δανεικό».
Πως επηρεάζει το κάπνισμα την εμφάνιση του προσώπου και του δέρματος
Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος στις 31 Μαΐου και στο προσκήνιο επανέρχονται οι βλάβες που προκαλεί το κάπνισμα σε ολόκληρο τον οργανισμό. Ειδικά στο δέρμα, όμως, οι συνέπειές του αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και είναι εμφανείς από τα πρώτα χρόνια του καπνίσματος.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα γερνάει κατά τουλάχιστον μια δεκαετία το δέρμα, με τον γενικό κανόνα να είναι πως όσο περισσότερα τσιγάρα καπνίζει και επί όσο περισσότερα χρόνια, τόσο πιο ξηρό, τραχύ και πρόωρα γερασμένο θα είναι. Αν, όμως, κάποιος είναι μανιώδης καπνιστής από τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης ή και την εφηβεία, είναι πιθανό στα 40 του να έχει δέρμα παρόμοιο με αυτό ενός 70χρονου ο οποίος δεν κάπνισε ποτέ!
«Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία, αφού σχετίζεται με δεκάδες προβλήματα, από την υπογονιμότητα και την καρδιοπάθεια μέχρι τον καρκίνο», λέει ο Δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Ωστόσο αυτό που δεν συνειδητοποιεί ο περισσότερος κόσμος είναι ότι προκαλεί μη αναστρέψιμες βλάβες και στο δέρμα, με το πρόσωπο να είναι το πρώτο τμήμα του όπου εμφανίζονται αυτές οι βλάβες. Το κάπνισμα αποτελεί τον δεύτερο κυριότερο παράγοντα πρόωρης γήρανσης του δέρματος, μετά την υπερβολική έκθεση στον ήλιο».
Μελέτες έχουν δείξει ότι η νικοτίνη συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντας τη ροή αίματος στο δέρμα και την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών σε αυτό. Επιπρόσθετα, διεγείρει την παραγωγή ελεύθερων ριζών και εκλύει τοξικές ουσίες που του προκαλούν πρόσθετες βλάβες. Έχει επίσης βρεθεί ότι εξασθενεί το ανοσοποιητικό και αυξάνει την παραγωγή ενός ενζύμου που λέγεται μεταλλοπρωτεϊνάση-1 (MMP-1). Το ένζυμο αυτό μειώνει το κολλαγόνο και η υπερπαραγωγή του έχει ως συνέπεια να χάνει το δέρμα τη συνοχή και την ελαστικότητά του. Τέλος, το κάπνισμα μειώνει σημαντικά και την ενυδάτωση του δέρματος, με συνέπεια να ανοίγει το δρόμο στην ξηροδερμία και την τραχύτητα.
Ο κ. Μιχελάκης εξηγεί ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες δερματικές βλάβες που προκαλεί το κάπνισμα και που οφείλονται.
* Ρυτίδες. Το κάπνισμα επιταχύνει τη διαδικασία της γήρανσης, συμβάλλοντας στην εμφάνιση ρυτίδων. Οι ρυτίδες αρχίζουν να γίνονται εμφανείς μετά την πρώτη δεκαετία καπνίσματος και είναι απόρροια της υπερπαραγωγής του ενζύμου MMP-1, που μπορεί να μειώσει στους καπνιστές την παραγωγή κολλαγόνου έως και 40%. Ωστόσο στην εμφάνισή τους παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες.
Το 2013 μελέτη σε διδύμους είχε δείξει πως όσοι κάπνιζαν είχαν, μεταξύ άλλων, πιο βαθιές ρινοχειλικές πτυχές και πιο έντονες ρυτίδες στο άνω και στο κάτω χείλος. Οι ρυτίδες αυτές είναι πολύ χαρακτηριστικές στους καπνιστές και έχουν άμεση συσχέτιση με το ότι χρησιμοποιούν συγκεκριμένους μυς του στόματος σε κάθε ρουφηξιά του τσιγάρου τους.
Οι καπνιστές έχουν επίσης βαθιές ρυτίδες στις εξωτερικές πλευρές των ματιών τους (πόδι της χήνας) που σχετίζονται με τη θερμότητα από την καύση των τσιγάρων και την τάση να μισοκλείνουν συνεχώς τα μάτια για να μην εισέρχεται ο καπνός στο εσωτερικό τους.
Το κάπνισμα προκαλεί επίσης ρυτίδες παντού στο σώμα, ακόμα και στο εσωτερικό τμήμα των μπράτσων και των μηρών.
* Χαλάρωση του δέρματος. Ο καπνός των τσιγάρων περιέχει περισσότερα από 4.000 χημικά, πολλά από τα οποία καταστρέφουν τις ίνες κολλαγόνου και ελαστίνης, οδηγώντας σε χαλάρωση και «σακούλιασμα» του δέρματος.
Η μελέτη των διδύμων είχε δείξει πως όσοι κάπνιζαν είχαν πολύ περισσότερη χαλάρωση του δέρματος στο άνω βλέφαρο και πιο έντονες «σακούλες» στο κάτω βλέφαρο. Άλλες μελέτες έχουν δείξει επίσης αυξημένη χαλάρωση στο δέρμα του λαιμού και της γνάθου, καθώς και στο δέρμα των μαστών και των εσωτερικών των μπράτσων.
* Φτωχός τόνος επιδερμίδας. Η χρόνια έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών που προκαλεί το κάπνισμα, επιφέρει αλλαγές στη χροιά της επιδερμίδας. Σε κάποιους καπνιστές το πρόσωπο μοιάζει χλωμό, σε άλλους έχει ανομοιόμορφη χροιά. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να αρχίσουν από νεαρή ηλικία, καθώς δεν παρατηρούνται στους νεαρούς ενήλικες που δεν καπνίζουν.
Η μειωμένη ροή αίματος και η έκθεση στην πίσσα και τη νικοτίνη μπορεί επίσης να σκουρύνουν τα χείλη. Αυτό οφείλεται στις επιδράσεις τους στη μελανίνη, τη φυσική χρωστική ουσία της επιδερμίδας. Τα χείλη των καπνιστών έχουν χαρακτηριστική εμφάνιση, αφού συχνά μοιάζουν κηλιδωμένα, κατά τόπους πορφυρά, σκούρα καφέ ή ακόμα και μαύρα. Είναι επίσης ξηρά και τραχιά.
Το κάπνισμα επιταχύνει επίσης την εμφάνιση των «κηλίδων της ηλικίας». Οι κηλίδες αυτές αναπτύσσονται εξαιτίας της υπερπαραγωγής μελανίνης, που συμβαίνει καθώς προσπαθεί το δέρμα να προστατευθεί από τα χημικά του τσιγάρου (και από τον ήλιο).
Τέλος, το κάπνισμα μπορεί να αλλάξει και τη χροιά του δέρματος στις άκρες των δακτύλων. Το κιτρίνισμα των δακτύλων με τα οποία κρατά κανείς τα τσιγάρα επίσης είναι χαρακτηριστικό και οφείλεται στη νικοτίνη.
* Τριχόπτωση. Μελέτες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα επιταχύνει σε άνδρες και γυναίκες την λέπτυνση των μαλλιών λόγω ηλικίας. Μπορεί επίσης να αυξάνει και τις πιθανότητες τριχόπτωσης. Επιστήμονες στην Ταϊβάν έχουν αναγνωρίσει το κάπνισμα ως ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη ανδρικού τύπου αλωπεκίας στους άνδρες.
* Διάφορες δερματικές παθήσεις. Οι καπνιστές έχουν έως και 52% περισσότερες πιθανότητες από τους μη-καπνιστές να αναπτύξουν ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα δέρματος. Είναι η δεύτερη συχνότερη μορφή καρκίνου του δέρματος και συχνά αναπτύσσεται στα χείλη των καπνιστών. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο αυξημένος κίνδυνος σχετίζεται με την εξασθένηση του ανοσοποιητικού λόγω των τοξινών του τσιγάρου. Επιπλέον, η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) του ηλίου, που αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, είναι πιο βλαπτική για το δέρμα σε συνδυασμό με το κάπνισμα.
Πρόσφατες μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι οι καπνιστές έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν ψωρίαση, η οποία είναι αυτοάνοσο νόσημα. Έχει βρεθεί ότι το κάπνισμα διπλασιάζει τις πιθανότητες αυτές, με τον κίνδυνο να αυξάνεται αναλογικά με τον αριθμό των τσιγάρων και τα χρόνια του καπνίσματος.
Οι καπνιστές διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διαπυητική ιδρωταδενίτιδα, ειδικά αν είναι ταυτοχρόνως παχύσαρκοι. Αυτή είναι μια σχετικά συχνή διαταραχή, που εκδηλώνεται στα τμήματα τριβής του δέρματος (π.χ. μασχάλες, βουβωνική χώρα, κάτω από τους μαστούς στις γυναίκες).
Τέλος το κάπνισμα εμποδίζει την επούλωση των πληγών και αυξάνει τον κίνδυνο δερματικών μολύνσεων, αποτυχίας των μεταμοσχεύσεων δέρματος και σχηματισμού θρόμβων στο δέρμα.
«Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βελτιώσει αισθητά την εμφάνιση, αφού σταδιακά αυξάνεται η ροή του αίματος στο δέρμα και, επομένως, η οξυγόνωση και η τροφοδοσία του με θρεπτικά συστατικά», λέει ο κ. Μιχελάκης. «Όσοι κόβουν το κάπνισμα, θα δουν σταδιακά τις κηλίδες της πίσσας να εξαφανίζονται, οι ρυτίδες τους μπορεί να αμβλυνθούν και ο κίνδυνος εκδηλώσεως διαφόρων δερματοπαθειών θα μειωθεί. Στην πραγματικότητα, η πλήρης αποφυγή του καπνίσματος (μαζί με την συνεχή, όλο τον χρόνο, προστασία από τον ήλιο) είναι το καλύτερο “ελιξίριο νεότητας” που υπάρχει».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου