Αναζητώντας τις χαμένες "πυραμίδες" του Βάλτου!

Κείμενο, φωτογραφίες: Άκης Κατσούδας από: www.valtosprovince.com

Έχεις πάει ποτέ να δεις τις πυραμίδες;" έχω ακούσει πολλές φορές ντόπιους να λένε μεταξύ τους. "Είναι πολύ ψηλά πάντως να ξέρεις" μας είπε ένας ντόπιος κάτοικος της περιοχής ο οποίος έχει ανεβεί πολλές φορές στην κορυφή του βουνού όπου και υψώνεται μία απ’ αυτές, όταν το ρωτήσαμε για το πως μπορούμε να φτάσουμε εκεί. Δέχτηκε ωστόσο να μας οδηγήσει.

Τι ήταν τελικά αυτές οι περιβόητες πυραμίδες;

Ρωτώντας τους κατοίκους της περιοχής καταφέραμε να μάθουμε πολλά στοιχεία για τα κτίσματα που η κατασκευή τους ξεκίνησε μετά την πτώση της Χούντας και την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο.

Την περίοδο κατασκευής των "πυραμίδων" θυμάται χαρακτηριστικά ένας κάτοικος της Μαλεσιάδας ο οποίος μικρότερος τότε σε ηλικία είχε βοηθήσει στο κτίσιμο τους. Αυτός που ουσιαστικά είχε τα σχέδια και το σκοπό να τις φτιάξει ήταν ο ελληνικός στρατός, θα προσθέσει με τον ίδιο να θυμάται μάλιστα τους φαντάρους και τους αξιωματικούς να φτάνουν στο χωριό και να ρωτούν μ’ ένα χάρτη στο χέρι σε ποια τοποθεσία βρίσκονταν τα συγκεκριμένα σημεία που είχαν υπογραμμίσει πάνω σ’ αυτόν.

"Είχαν έρθει προετοιμασμένοι" προσθέτει ένας άλλος κάτοικος της περιοχής που θέλησε να μιλήσει. Υπήρξε, μάλιστα ένα περιστατικό που θυμάται ο ίδιος χαρακτηριστικά και δείχνει το βαθμό ετοιμότητας του στρατιωτικού τμήματος κατασκευής. "Ανεβαίναμε το βουνό και ξαφνικά μας λέει ο στρατιωτικός που δε γνώριζε την περιοχή πως σε λίγα μέτρα έχει να ρυάκι. Εγώ ξαφνιάστηκα και είδα πράγματι πως λίγο πιο πέρα βρισκόταν αυτό" παραδέχεται.

Οι φαντάροι έμειναν στο χωριό περίπου για ένα εξάμηνο, όπως προσθέτουν, καθώς είχαν εντολή να δημιουργήσουν όχι 1 αλλά 4 και 5 τέτοιες πυραμίδες στα υψηλότερα σημεία της περιοχής ώστε η μία να βλέπει κατά κάποιον τρόπο την άλλη. Για κάποιο χρονικό διάστημα μάλιστα έκοβαν και τα μεγάλα δέντρα μπροστά απ’ αυτές, ώστε η “επικοινωνία” της μιας με την άλλη να είναι καθαρή.

Πως ήταν όμως αυτά τα κτίσματα και για ποιο λόγο δημιουργήθηκαν; Όπως μαθαίνουμε οι πυραμίδες ουσιαστικά αποτελούνταν από μια κυλινδρική τσιμεντένια βάση και ένα κορμό ξύλου πάνω σ’ αυτή ο οποίος ήταν χρωματισμένος κατάλληλα ώστε να λαμπυρίζει όταν έπεφτε φως πάνω του τη νύχτα. Ήταν μάλιστα δεμένος γύρω γύρω με σύρματα κάτι που δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό “πυραμίδα”.

Για να δημιουργηθεί όμως κάτι τέτοιο χρειάζονταν χρόνος, κυρίως για τη μεταφορά των οικοδομικών υλικών στην κορυφή των βουνών με γαϊδούρια, σε μια εποχή μάλιστα που δεν υπήρχαν ανοιχτοί δρόμοι μέχρι εκεί.



Σκαρφαλώνοντας στην κορυφή του βουνού

Αποφασίσαμε και εμείς λοιπόν να πάρουμε το δρόμο που οδηγεί στο βουνό και μαζί με τον κάτοικο που γνώριζε καλά την περιοχή να ψάξουμε να βρούμε μία απ’ αυτές ή τουλάχιστον ό,τι έχει απομείνει, 40 χρόνια περίπου μετά.

Ξεκινώντας απ’ τον οικισμό Μαρανέλι, για αρκετή ώρα ο δρόμος ήταν ανοιχτός και διάπλατος, καθώς στην περιοχή πολλοί είναι οι κτηνοτρόφοι και οι αγρότες οι οποίοι έχουν τις καλλιέργειες και τα ζώα τους. Μερικοί μάλιστα απ’ αυτούς εκείνη την μέρα μάζευαν τις ελιές οι οποίες πια είχαν ωριμάσει. "Τα σαββατοκύριακα εδώ γίνεται ένας χαμός" παραδέχεται ανεβαίνοντας στο βουνό ο ίδιος καθώς στην περιοχή φτάνουν κυνηγοί πτηνών και αγριογούρουνων απ’ όλη την περιοχή- μέχρι και απ’ την Πάτρα- για να κάνουν το χόμπι τους.

Λίγο μετά φτάσαμε στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας στην οποία γίνονταν εργασίες ανακαίνισης. Εκεί πια, άρχισε ο δρόμος να στενεύει και να ανεβαίνουμε μικρά μονοπάτια. Ακόμη όμως και εκεί παρατηρήσαμε πως υπήρχαν φρέσκες ροδιές από λάστιχα αυτοκινήτων. "Δεν μπορείς να φανταστείς που βάζουν τα αυτοκίνητα τους οι κυνηγοί για να βρουν τα αγριογούρουνα" προσθέτει γελώντας, δείχνοντάς μας παράλληλα πατημασιές γουρουνιών που βρίσκονται στην περιοχή.



Η ώρα περνούσε και φτάναμε σιγά σιγά στην κορυφή του βουνού, όλο και πιο κοντά στην πυραμίδα. Ήδη άρχιζες να καταλαβαίνεις τον άνεμο που δυνάμωνε όσο μεγάλωνε το υψόμετρο. Δεν υπήρχε πια δρόμος καθώς ανεβαίναμε στενά μονοπάτια. "Προσέχετε σε ποιες πέτρες πατάτε και μη βλέπετε μόνο εμένα γιατί εγώ έχω συνηθίσει τον τόπο" μας λέει χαρακτηριστικά όταν πήγαμε να γλιστρήσουμε σε μια απ’ αυτές.

Έχοντας περπατήσει ήδη μιάμιση ώρα αποφασίσαμε να ξαποστάσουμε σε κάποιες πέτρες που υψώνονταν στις κορυφές. Παρατηρώντας λοιπόν αυτές τις μεγάλες πέτρες κάτι σαν βράχους είδαμε πως πάνω σ’ αυτές ήταν χαραγμένα ονόματα, κάποια μάλιστα απ’ το 1951. "Βρισκόμαστε σε μια περιοχή η οποία κατοικούνταν από πολύ παλιά" προσθέτει.
Αυτός ήταν και ο λόγος που η τοποθεσία ονομάζεται Παλιόκαστρο καθώς υπήρχαν κατοικίες που πλέον δεν μπορεί να τις ξεχωρίσει κανείς και οι οποίες βρίσκονταν δίπλα σ’ ένα κάστρο το οποίο φημολογείται απ’ την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ήταν κάτι συνηθισμένο όπως μαθαίνουμε τότε οικισμοί να χτίζονται σε πολύ υψηλά και απομονωμένα σημεία.

Η κουβέντα όμως δεν μπορούσε να μην πάει και στις πυραμίδες. "Πιστεύω πως τις έφτιαξε ο στρατός σε αυτά τα ύψη για να τις βλέπουν τα αεροπλάνα και να χωρίζονται διοικητικά οι περιοχές σε περίπτωση πολέμου με την Τουρκία, μετά την εισβολή στην Κύπρο" παραδέχεται. Άλλωστε το ξύλο που τοποθετήθηκε τότε, φανέρωνε πως ήταν κάτι παροδικό και έκτακτο, παραδέχεται ένας άλλος κάτοικος του χωριού, καθώς γνώριζαν πως ο εκτεθειμένος σε καιρικά φαινόμενα κορμός δεν επρόκειτο να αντέξει πάνω από 2 χρόνια όρθιος.



Είχαμε πια φτάσει πολύ κοντά. Λίγα λεπτά αργότερα και ανεβαίνοντας ένα άκρως ανηφορικό μονοπάτι είχαμε βρεθεί στην κορυφή. Μπροστά μας ένα τσιμεντένιο κτίσμα το οποίο γύρω γύρω ήταν χτισμένο με πέτρες λες και ήταν βωμός. "Αυτή είναι η πυραμίδα" μας είπε χαρακτηριστικά. Πια είχε χαθεί το ξύλο και τα σύρματα και είχε μείνει η τσιμεντένια βάση. Έλειπε ωστόσο μια σιδερένια σφραγίδα η οποία τοποθετούνταν τότε και ανέγραφε "Ελληνικός Στρατός 1974". Σε κάποιες ίσως να υπάρχει ακόμα, μας είπε αργότερα ένας άλλος κάτοικος της περιοχής. Δεν είναι όμως όλες αυτές που διατηρούνται μέχρι σήμερα, ακόμη και μ’ αυτή τη μορφή, καθώς κάποιες τις έχουν καταστρέψει οι κευρανοί.

Οι αρχικές μαρτυρίες πως μπορούσες από κει να δεις όλες τις κορυφές των γειτονικών βουνών και ενδεχομένως τις υπόλοιπες πυραμίδες επιβεβαιώθηκαν. Κάνοντας ένα γύρο απ’ την πυραμίδα είχαμε τη δυνατότητα να δούμε αποστάσεις που απέχουν μεταξύ τους 30 χιλιόμετρα απ’ την λίμνη Μπαμπαλιού μέχρι το Πατιόπουλο.

Ήταν Παρασκευή και στον ηλιόλουστο ουρανό άρχιζαν να ξεπροβάλλουν οι αλεξιπτωτιστές οι οποίοι τέτοια περίοδο κάθε χρόνο κάνουν το άθλημά τους. Είναι ίσως απ’ τα μοναδικά σημεία που μπορείς να δεις την πορεία τους απ’ την αρχή της πτώσης τους στην Κανάλα μέχρι τον τερματισμό τους στα ανοιχτά των Αμοργιανών.

Κείμενο, φωτογραφίες: Άκης Κατσούδας από: www.valtosprovince.com