Άγιος Ιωάννης Ριγανάς Σπολάιτας [Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία]

Μνημεία βυζαντινής τέχνης στον Αχελώο. Βίντεο του Ανδρέα Κουτσοθανάση

Κοντά στην παλαιά γέφυρα του Αχελώου, πλάι στη λίμνη Στράτου, πάνω σε λοφίσκο, υψώνεται ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Ριγανά με διαστάσεις 9.50 x 4.70, χωρίς την αψίδα.

Πρόκειται για σταυροειδή με τρούλλο. Εσωτερικά το τετράγωνο που δημιουργούν τέσσερις, εφαπτόμενοι στις μακριές πλευρές, πεσσοί στέφεται με τόξα.

Τα τόξα αυτά και τα σφαιρικά τρίγωνα υποβαστάζουν τον ευρύ εξωτερικά και ελλειψοειδή εσωτερικά τρούλλο. Οι στέγες καλύπτονται με σχιστόπλακες. Στην ανατολική πλευρά δημιουργούνται τρεις κόγχες, από τις οποίες η κεντρική εξέχει. Είναι ημικυκλική, αλλά το ημικύκλιο διακόπτεται εξωτερικά,δημιουργώντας στην κάτοψη ανεπαίσθητες γωνίες. 

Η τοιχοποιία είναι από ελαφρά επεξεργασμένες ασβεστόπετρες που τοποθετούνται σε οριζόντιες στρώσεις με τη βοήθεια κονιάματος. Εσωτερικά η κατά μήκος και η εγκάρσια καμάρα, όπως και ο τρούλλος, διαμορφώνονται με μαστοριά και τέχνη και θυμίζουν τον εμπειρικό τεχνίτη της Αγίας Παρασκευής Παλιάμπελων.

Το περιθύρωμα της δυτικής εισόδου είναι κατασκευασμένο με πελεκετή μονοκόμματη πέτρα και στο επάνω μέρος ανοίγεται μικρή τυφλή κόγχη, όπου χαράσσεται η χρονολογία κατασκευής του ναού:1815. Στην ανατολική πλευρά με μυστρί σημειώνεται η ίδια χρονολογία.

 Πληροφορίες:Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία-Αθ. Παλιούρας.