29 Φεβρουαρίου 1976. Αγρίνιο: Ο Διαιτητής με το κομμένο αυτί

Ένα χειμωνιάτικο κυριακάτικο απόγευμα της 29ης Φεβρουαρίου 1976 συναντήθηκαν στο Αγρίνιο ο Παναιτωλικός με τον ΠΑΟΚ για την 17η αγωνιστική του πρωταθλήματος της Α’ Εθνικής Κατηγορίας.

Ένα παιχνίδι κρίσιμο και για τις δύο ομάδες, καθώς ο μεν γηπεδούχος πάλευε για την παραμονή του στη μεγάλη  κατηγορία, ο δε «δικέφαλος» διεκδικούσε το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας του. Διαιτητής της συνάντησης ήταν ο Θεσσαλονικιός Στέφανος Ράμμος, από τον οποίο είχαν παράπονα οι Αγρινιώτες για τον προ μηνός αγώνα τους με τον Παναθηναϊκό (2-3).
Το ματς κυλούσε ήρεμα μέχρι το 67ο λεπτό, με τις δύο ομάδες να είναι ισόπαλες χωρίς τέρματα στο «ξερό» γήπεδο του Αγρινίου. Στο λεπτό εκείνο άναψε η θρυαλλίδα, που θα τινάξει το παιχνίδι στον αέρα. Σε μία διεκδίκηση στη μεγάλη περιοχή του Παναιτωλικού, ο Μίχος σπρώχνει τον Σαράφη.

Αθλητική Φωνή, 1/3/1976

Ο «Καίσαρας» δεν πέφτει, αλλά μετατοπίζεται δύο με τρία μέτρα. Η μπάλα δεν έχει φτάσει ακόμη στους δύο παίχτες, όταν ακούγεται το σφύριγμα του Ράμμου: Πέναλτι. Αμέσως μετά οι παίχτες του Παναιτωλικού τρέχουν να διαμαρτυρηθούν στον διαιτητή και κάποιοι από αυτούς συμπλέκονται με αντιπάλους τους. Η εξέδρα δονείται από οργή και τα κάγκελα τρίζουν συθέμελα. Μετά από πεντάλεπτη διακοπή, το πέναλτι εκτελείται από τον Σαράφη και ο ΠΑΟΚ ανοίγει το σκορ.
Το παιγνίδι συνεχίστηκε μετά κόπων και βασάνων. Τα κάγκελα που έτριζαν στο 67’ γκρεμίστηκαν και ισοπεδώθηκαν στο 85’, όταν ο ΠΑΟΚ πέτυχε και δεύτερο γκολ με κεφαλιά του Κερμανίδη. Όλο το προηγούμενο διάστημα «το μάρμαρο πλήρωσε» ο επόπτης Αμπατζής, ο οποίος είχε την ατυχία να επιτηρεί τη γραμμή προς την εξέδρα των κοινών εισιτηρίων, δεχόμενος πλήθος από φιάλες, πορτοκάλια και πέτρες, μαζί με βρισιές.
 

Η κατάσταση είναι έκρυθμη και μάταια η αστυνομία προσπαθεί να συγκρατήσει την εισβολή των φιλάθλων στον αγωνιστικό χώρο. Με τη λήξη του αγώνα στο 95’ χιλιάδες θεατές διασπούν τον αστυνομικό κλοιό και παίρνουν στο κυνήγι τον διαιτητή. Ο δυστυχής Ράμμος προσπαθεί να φθάσει δρομέως στην καταπακτή, η οποία για κακή του τύχη είναι κλειστή κι έτσι γίνεται έρμαιο των διαθέσεων του όχλου.Οι κλωτσιές και οι μπουνιές πέφτουν σύννεφο. Το πρόσωπό του παραμορφώνεται. Το μαινόμενο πλήθος του ξεσχίζει τα ρούχα και κάποιος του αποσπά το μανίκι από τη στολή του, το οποίο περιφέρει δίκην λαφύρου στο κέντρο του Αγρινίου. Αιμόφυρτος σώζεται την τελευταία στιγμή από τον γιατρό του ΠΑΟΚ και μέσα στην παραζάλη του διαπιστώνει ότι του λείπει το ένα μέρος του αυτιού του. «Κάποιος με δάγκωσε και μου το έκοψε» λέει με αρκετή δυσκολία στο γιατρό. Μεταφέρεται στο νοσοκομείο του Αγρινίου για τις πρώτες βοήθειες. Οι γιατροί εκτός από το κομμένο αυτί (το κομμάτι που λείπει δεν θα βρεθεί ποτέ)  διαπιστώνουν εγκεφαλική διάσειση και μώλωπες σε όλο του το σώμα.
Το νέο κάνει τον γύρο, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και του κόσμου, μέσω των ειδησεογραφικών πρακτορείων. Η μεγαλούπολη της Αιτωλοαρκαρνανίας θα στιγματισθεί για πολλά χρόνια, ενώ αυτοσχέδια σκωπτικά συνθήματα θα ακούγονται στα γήπεδα της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια. Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής θα διατάξει έρευνα για το θλιβερό συμβάν.
Από την πρώτη στιγμή η διοίκηση του Παναιτωλικού δεν θα παραδεχθεί την αφήγηση του Ράμμου περί κομμένου αυτιού.
Ο πρόεδρος της ομάδας, ο γιατρός Άγγελος Τριανταφύλλου κάνει λόγο για μικρο εκδορές στο αυτί του διαιτητή, που προκλήθηκαν από ρίψη αντικειμένου και προκαλεί τον Ράμμο να δείξει το «κομμένο» του αυτί από τηλεοράσεως.
Σαν να μην έφτανε ο σοβαρός τραυματισμός του, ο διαιτητής Ράμμος βρέθηκε υπό κράτηση, κατηγορούμενος για περιύβριση αρχής, όταν κάποιος αστυνομικός τον άκουσε να βρίζει τη Χωροφυλακή.
Τη δίωξη την άσκησε ο εισαγγελέας Αγρινίου, Ανδρέας Φάκος (ο γνωστός ποδοσφαιρικός εισαγγελέας της ΕΠΟ αργότερα). Από το νοσοκομείο βρέθηκε στο δικαστήριο στις 12 Μαρτίου 1976, από το οποίο «εισέπραξε» ποινή φυλάκισης 11 μηνών, σε αντίθεση με κάποιους από τους συλληφθέντες για την εναντίον του επίθεση, οι οποίοι τιμωρήθηκαν με ποινές φυλάκισης έως τέσσερεις μήνες.
Ο Παναιτωλικός τιμωρήθηκε από την ΕΠΟ με ποινή τριών αγωνιστικών μακριά από την έδρα του και τερμάτισε προτελευταίος στη βαθμολογία του πρωταθλήματος. Σώθηκε από τον υποβιβασμό, λόγω των αναδιαρθρώσεων στα εθνικά πρωταθλήματα. Θα υποβιβασθεί  την επόμενη χρονιά, για να επανέλθει στη μεγάλη κατηγορία το 2011. Ο ΠΑΟΚ, με την σπουδαία ομάδα εκείνης της εποχής, θα κατακτήσει τελικά το πρώτο πρωτάθλημα της ιστορίας του. Ο Στέφανος Ράμμος θα εγκαταλείψει οριστικά τη διαιτησία.

Η Ταυτότητα του Αγώνα

Παναιτωλικός - ΠΑΟΚ  0-2 (0-0)

Σκόρερ: 67’ Σαράφης, 85’ Κερμανίδης
Διαιτητής: Στέφανος Ράμμος
Εισιτήρια: 7.017
Εισπράξεις: 608.930 δρχ

Οι συνθέσεις:

• ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ (Μπόμπεκ): Εφρέμοφ, Χιλ ,Σερκίδης, Μίχος, Σιακούφης, Γούναρης (46’ Γιακουμής), Γκανιάτσας, Οικονόμου, Γαβαλάς, Παππάς, Τάκος.
• ΠΑΟΚ (Λόραντ): Φορτούλα, Γούναρης, Φουντουκίδης, Ιωσηφίδης, Πέλλιος, Τερζανίδης (46’ Κερμανίδης), Παρίδης (75’ Αναστασιάδης), Σαράφης, Αποστολίδης, Κούδας, Γκουερίνο.

ΠΗΓΗ: www.sansimera.gr

Ο μύθος του "κομμένου αυτιού" του διαιτητή Ράμμου που τελικά ήταν... μανίκι

Το πρωτοσέλιδο της Αθλητικής 1-3-1976 μιλάει για... ΦΡΙΚΗ

ΠΑΟΚ - Παναιτωλικός σήμερα στην Τούμπα μετά από 35 ολόκληρα χρόνια και σ' όλους εμάς τους παλιότερους έρχεται στο νου το "βίντεο" με το "κομμένο" αυτί του Θεσσαλονικέα διαιτητή Στέφανου Ράμμου.Μια θρυλική ιστορία,που έχει σημαδέψει την ποδοσφαιρική ιστορία όχι μόνο του Αγρινίου αλλά ολόκληρης της χώρας.Ενας μύθος που γιγαντώθηκε από στόμα σε στόμα κι έκανε το γύρο του κόσμου "στιγματίζοντας" όχι μόνο τους πιστούς οπαδούς του Παναιτωλικού αλλά και κάθε Αγρινιώτη.Οπου κι αν πηγαίναμε τη δεκαετία του '70 και του '80 με το που συστηνόμασταν ως Αγρινιώτες ακολουθούσε η στερεότυπη ερώτηση:"Από κει που τρώνε αυτιά";

Ήταν 29 Φεβρουαρίου του 1976,όταν συνέβη το "μοιραίο" γεγονός!
Με το που έληξε ο αγώνας του Παναιτωλικού με τον ΠΑΟΚ στο Αγρίνιο, Αγρινιώτες οπαδοί μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο κι αφού τουλούμιασαν στο ξύλο το ρέφερι του αγώνα του φόρεσαν κολάρο ένα ξύλινο τελάρο κι απέσπασαν ως λάφυρο το ένα μανίκι της διαιτητικής του στολής.Από το χτύπημα του τελάρου προφανώς γδάρθηκε το αυτί του διαιτητή κι έτρεξε αίμα.Αυτό ήταν!μεταδόθηκε απ' άκρου σε άκρο της γης ότι "στο Αγρίνιο έφαγαν το αυτί του διαιτητή".

Τρεις μέρες μετά:"ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΕ ΟΛΗ Η ΕΛΛΑΔΑ" (Υπουργοί,Εισαγγελείς,ΟΔΠΕ,Σύζυγοι!!!)


Βλέπετε εκείνη την εποχή  μοναδικές πηγές ενημέρωσης ήταν οι  δύο αθλητικές εφημερίδες(το Φως και η Αθλητική),η Αθλητική Κυριακή του Γιάννη Διακογιάννη στην ΕΡΤ και τα αθλητικά το βράδυ της Κυριακής  από το επίσης κρατικό ραδιόφωνο.Η πρώτη πληροφορία συνεπώς,που μετέδωσε κάποιος ευφάνταστος δημοσιογράφος της εποχής ήταν αυτή που επικράτησε και μας ακολουθεί (εμάς τους Αγρινιώτες) μέχρι σήμερα.Και μπορεί στην κοινωνία η ιστορία να ψιλοξεχάστηκε,όμως στα γήπεδα κάποια από τα συνθήματα ακούγονται και σήμερα: "είμαστε από 'κει που φάγανε τ' αυτί" και το "διαιτητή θυμήσου το Ράμμο και τ' αυτί σου".

Ας διαβάσουμε το πρόσφατο άρθρο του Γιάννη Συμψηρή στο Agrinionews,όπου μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν μέσα στο γήπεδο τα γεγονότα εκείνου του απογεύματος απομυθοποιούν το μύθο του "κομμένου αυτιού" που τελικά ήταν... μανίκι:

Αλιεύσαμε στο ενδιαφέρον ΠΑΟΚτζίδικο site paok24.com την παλιά αλλά πάντα επίκαιρη ιστορία με το κομμένο αυτί του Ράμμου όπως αυτή έχει περάσει στον μύθο πια και με όσες πληροφορίες έχουν μείνει από μια εποχή που οι μόνες πληροφορίες που διατηρούνταν ήταν ότι καταγραφόταν στις εφημερίδες. Και μάλιστα σε εφημερίδες (και ραδιόφωνο) χωρίς πολλούς ανταποκριτές που συνήθως εξέφραζαν το πώς έβλεπαν τα πράγματα δημοσιογράφοι και παράγοντες από τα δυο μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας.

Γράφει λοιπόν για το θέμα το συγκεκριμένο site: «Ήταν 29 Φεβρουαρίου του 1976. Ο ΠΑΟΚ διεκδικούσε τον τίτλο, τον οποίο κατέκτησε και ο Παναιτωλικός την αποφυγή του υποβιβασμού την οποία πέτυχε καθώς αυξήθηκαν οι ομάδες της Α εθνικής την επόμενη περίοδο. Το κλίμα στο γήπεδο ήταν άγριο εξαιτίας της παρουσίας του Θεσσαλονικιού διαιτητή Στέφανου Ράμμου. Ο Παναιτωλικός είχε παράπονα για μία διαιτησία του Ράμμου σε αγώνα με τον Παναθηναϊκό, λίγες εβδομάδες πριν την αναμέτρηση με τον ΠΑΟΚ. Μετά από σωρεία χαμένων ευκαιριών, ο ΠΑΟΚ κέρδισε πέναλτι στο 72 σε ανατροπή του Σαράφη που βρισκόταν στον αέρα για κεφαλιά. Δημιουργήθηκε ένταση, ο Ράμμος σκέφτηκε να διακόψει τον αγώνα, αλλά τα πνεύματα ηρέμησαν για λίγο και ο Σαράφης έκανε το 0-1 εκτελώντας το πέναλτι. Στο 86 ο Κερμανίδης διαμόρφωσε το τελικό 0-2. Το σφύριγμα της λήξης έδωσε την αφορμή για τον πανικό. Οπαδοί εισέβαλαν στο γήπεδο με στόχο τον Ράμμο. Κάποιος του δάγκωσε το αυτί και… έκοψε ένα μεγάλο κομμάτι. Ακόμη και μετά από αυτό, εξακολουθούσαν να τον χτυπούν με γροθιές και κλωτσιές. Οι γιατροί του γηπέδου αρνήθηκαν να δώσουν τις πρώτες βοήθειες δηλώνοντας αναρμόδιοι. Μετά από παρέμβαση του ισχυρού άνδρα του ΠΑΟΚ, Γιώργου Παντελάκη, ειδοποιήθηκε εισαγγελέας και ο Ράμμος διακομίστηκε στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής «το μεγαλύτερο κομμάτι του αυτιού δεν υπάρχει, ενώ διακρίνονται τα σημάδια της δαγκωματιάς». Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου, καθώς το γεγονός ήταν πρωτοφανές. Οι συλληφθέντες για την επίθεση στο διαιτητή τιμωρήθηκαν με τέσσερις μήνες φυλάκισης.

Στις 12 Μαρτίου 1976 ο πιασάρικος τίτλος "Δέχεται να δείξει... το μισό αυτί στην TV ο Ράμμος"!

Αρκετά χρόνια μετά, ένας εξ αυτών δήλωσε ότι εκείνος που δάγκωσε τον Ράμμο δεν συνελήφθη ποτέ. Λίγες ημέρες αργότερα τοπικός ζαχαροπλάστης απέδειξε ότι διαθέτει μακάβριο χιούμορ καθώς δημιούργησε και πουλούσε πάστες στο σχήμα του αυτιού του διαιτητή με την ονομασία «αυτί Ράμμου». Από την πλευρά του ο διαιτητής δήλωνε με μαύρο χιούμορ ότι «γλίτωσα από του Χάρου τα δόντια». Ακόμη πιο παράδοξο είναι ότι στις 12 Μαρτίου του 1976 το δικαστήριο του Αγρινίου επέβαλε ποινή φυλάκισης ένδεκα μηνών στον Ράμμο, για εξύβριση αστυνομικών!
Το αυτί δεν βρέθηκε ποτέ…»

Η Αθλητική προβάλει την ποινή που επεβλήθη στο διαιτητή αλλά... συντηρεί και το μύθο

Και τώρα η ιστορία αναθεωρημένη και σύμφωνα με ανθρώπους τους οποίους αναζήτησε και βρήκε ο γράφων:
Πρώτα –πρώτα πρέπει να πούμε ότι στο κείμενο σκόπιμα είναι υποβαθμισμένο το γεγονός ότι «πέναλτυ» ουδέποτε υπήρξε και ότι όποιος εκείνη τη μέρα ήταν στο γήπεδο θεώρησε το συγκεκριμένο σφύριγμα πάνω στο Σαράφη όχι απλώς μαϊμού αλλά…ουρακοτάγκο. Κατόπιν πρέπει να εξηγηθεί ότι οι γιατροί του γηπέδου δεν δήλωσαν…αναρμόδιοι να επιληφθούν των τραυμάτων του εν λόγω διαιτητή αλλά απλά δεν μπόρεσαν ποτέ να ασκήσουν το καθήκον τους λόγω του χάους που επικράτησε αλλά και λόγω του φόβου για τη ζωή τους. Σχετικά, δε, με «…τη παρέμβαση του ισχυρού άνδρα του ΠΑΟΚ…κλπ,κλπ» θα ήταν ίσως καλό- πριν αναφερθεί το πώς ασχολήθηκε ο εισαγγελέας- να πούμε ότι ανάμεσα στους τραυματίες ήταν και 3(!) παράγοντες του Παναιτωλικού.

Το τελάρο αντί για το δάγκωμα
Συνέχεια με λίγη ακόμη αναθεώρηση της Ιστορίας: Σύμφωνα λοιπόν με μαρτυρίες που υπάρχουν πια και αξιολογούνται ως απόλυτα αξιόπιστες δεν υπήρξε ποτέ δάγκωμα στο αυτί του Ράμμου και δεν «έφυγε» ποτέ το αυτί του ώστε να βρεθεί κάποτε όπως αναφέρεται στο τέλος του παραπάνω κειμένου. Ο Ράμμος ξυλοκοπήθηκε άσχημα και είναι αλήθεια ότι πολλοί από εκείνους που τον χτύπησαν δεν συνελήφθησαν ποτέ. Όμως σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που ήταν πολύ κοντά(πιο κοντά δεν γινόταν…) στα γεγονότα μέρος του αυτιού του Ράμμου αποκόπηκε όταν κάποιος του φόρεσε κολάρο ένα τελάρο για ροδάκινα! Και για να είμαστε ακριβείς ένα από τα μικρά ξύλινα τελάρα που χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα σε κάποια παλιά μανάβικα και όχι τα μεγάλα τελάρα της λαχαναγοράς! Το γιατί επικράτησε η ιστορία του δαγκώματος θα πρέπει να αναζητηθεί στο πόσο γοητευτική είναι μια τέτοια έκφραση βίας και στο έλλειμμα διασταύρωσης της είδησης της εποχής. Το γεγονός ότι εκείνος που έφαγε με τα δόντια του το αυτί δεν βρέθηκε ποτέ είναι το ίδιο αληθινό με το γεγονός ότι ένας από εκείνους που κατηγορήθηκαν ότι έφαγαν το αυτί του Ράμμου (χωρίς ποτέ να συλληφθεί) δεν ήταν σε θέση για κάτι τέτοιο λόγω προχωρημένης πάθησης στα δόντια!

Το μανίκι
Παράλληλα αυτό που είναι σχεδόν άγνωστο ιστορικά είναι το γεγονός της περιφοράς του μανικιού του Ράμμου στην πόλη! Συγκεκριμένα στο χαμό που ακολούθησε και ενώ ο διαιτητής δερνόταν ένας από τους επιτιθέμενους τον είχε πιάσει τόσο γερά από το μανίκι ώστε όταν τον τράβηξαν από πάνω του αποκολλήθηκε και του έμεινε στο χέρι. Στη συνέχεια το ματωμένο μανίκι θεωρήθηκε ως λάβαρο και πανηγυρίστηκε έξαλλα. Μεταφέρθηκε σε ξυλουργείο όπου μπήκε πάνω σε ξύλινο σταυρό(!) που έφερε το όνομα του Ράμμου και στη συνέχεια εκτέθηκε σε… λαϊκό προσκύνημα στο κέντρο της πόλης δια της περιφοράς! Υπάρχουν δε φωτογραφίες της εποχής όπου μικρά παιδιά κρατάνε το σταυρό με το μανίκι του Ράμμου στο πρανές της σημερινής Προυσσιωτίσης εκεί όπου έχει υψωθεί πια η καινούρια εξέδρα! Πρόκειται για ιστορία εξίσου σημαντική με το «αυτί» που όμως επισκιάστηκε μέσα στη θολούρα των γεγονότων εκείνης της μέρας αλλά και για τον προφανή λόγο της απόδειξης οποιασδήποτε μεταμέλειας για τα όσα έπαθε ο Ράμμος τουλάχιστον σε ότι αφορά την τότε Αγρινιώτικη συνείδηση…

Αυτά είναι μερικά από τα καινούρια στοιχεία της ιστοριογραφίας που αφορούν και στον Παναιτωλικό αλλά και στην πόλη. Η Ιστορία δεν σταματά να γράφεται, είναι ζωντανή και πάντα αναθεωρείται μόλις κατακάθεται ο κουρνιαχτός του μύθου…

Γ.Συμψηρής στο agrinionews.gr

Τα πρωτοσέλιδα της Αθλητικής από το αρχείο του Λευτέρη

από ΖΕΙΔΩΡΟΝ

Aναδημοσιευση από: gigenisagriniotis.blogspot.gr