Πηγή: protothema
Η «καπνοαπαγόρευση» του 2013, παρά τις ομοιότητες, διαφέρει πολύ από εκείνη που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα πριν από 130 χρόνια, τότε που οι χωροφύλακες αμείβονταν με 25 δραχμές για κάθε χρήστη λαθραίου καπνού που συνελάμβαναν. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και διαφανή: πριν από μερικά 24ωρα ένα πακετάκι των 200 γραμμαρίων του χύμα καπνού για «στριφτά» άλλαξε χέρια αντί 15 ευρώ - δηλαδή σε μια τιμή ομολογουμένως «αλμυρή» για τα δεδομένα της συγκεκριμένης παράνομης αγοράς, η οποία διογκώνεται αλματωδώς τους τελευταίους μήνες.
Μια μίνι δημοσκόπηση μεταξύ γνωστών και φίλων δείχνει ότι οι τιμές του χύμα καπνού για στρίψιμο στη μαύρη αγορά κυμαίνονται συνήθως από 20 έως 40 ευρώ ανά κιλό. Ακόμη όμως και με 15 ευρώ για μόλις 200 γραμμάρια, η σύγκριση με το νόμιμο προϊόν καταδεικνύει πόσο μεγάλο είναι το πλεονέκτημα του λαθραίου διακινητή: μια τυποποιημένη συσκευασία του νόμιμου εμπορίου περιέχει 18-20 γρ. καπνού και πωλείται προς μία ελάχιστη τιμή 4 ευρώ, δηλαδή τουλάχιστον υπερδιπλάσια του λαθραίου. Γι’ αυτό και ο προαναφερθείς έμπορος δεν έχει κανένα λόγο να ανησυχεί, η πραμάτεια του παραμένει ελκυστική σε ένα κοινό που αναζητά επειγόντως φτηνό καπνό για στριφτά τσιγάρα.
Οσο για την καταγωγή του, η αγγελία που βρέθηκε χωρίς μεγάλο κόπο στο Διαδίκτυο ήταν σαφής: «Ακαρνανίας - Ξηρομέρου, εξαιρετικής βιολογικής ποικιλίας, άριστης επεξεργασίας». Βέβαια, για να τηρούνται τα προσχήματα, η λέξη καπνός δεν αναφέρεται πουθενά. Αντ’ αυτής υπάρχει ο κωδικός «βιολογικά προϊόντα», καθώς όμως παρατίθενται χαρακτηριστικές ονομασίες ποικιλιών καπνού, όπως «Βιρτζίνια, Μπασμά, Τσεμπέλι», αυτός που ψάχνει χύμα «στριφτό» ξέρει αμέσως ότι βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Το εάν αυτός ο δρόμος οδηγεί όχι απλώς σε έναν καπνοπαραγωγό που αποφάσισε να διοχετεύσει απευθείας στην αγορά τα προϊόντα του αλλά στο κέντρο μιας λαθραίας και παράνομης αγοράς δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τις συναλλασσόμενες πλευρές. Ωστόσο, όπως πιστοποιεί η εκστρατεία που ξεκίνησε πρόσφατα με ολοσέλιδες καταχωρήσεις στις εφημερίδες και με το γενικό σύνθημα «Οχι στον παράνομο χύμα καπνό», το παρεμπόριο του καπνού για «στριφτά» απασχολεί αφενός τις καπνοβιομηχανίες που ζημιώνονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αφετέρου το υπουργείο Οικονομικών λόγω των διαφυγόντων φόρων - και άρα το ΣΔΟΕ.
Το ΣΔΟΕ ανοίγει «καπνο-λογαριασμούς»
Κατά την εκτίμηση που επικρατεί στο ΣΔΟΕ, τη μαύρη αγορά του χύμα καπνού για στριφτά τσιγάρα λυμαίνονται πιθανότατα πολλοί μεμονωμένοι ερασιτέχνες έμποροι μικρού βεληνεκούς παρά οργανωμένα κυκλώματα λαθρεμπόρων. Παρ’ όλα αυτά, οι πράκτορες του ΣΔΟΕ δηλώνουν διατεθειμένοι να ανοίξουν ακόμη και τραπεζικούς λογαριασμούς προκειμένου να αναχαιτίσουν την εξάπλωση του φαινομένου: «Ηδη έχουμε ξεκινήσει ελέγχους μέσω του ΣΔΟΕ Δυτικής Ελλάδας προσπαθώντας να εξιχνιάσουμε τη διαδρομή που ακολουθεί ο λαθραίος καπνός. Το δόγμα “follow the money” δεν μπορεί να εφαρμοστεί ακριβώς στη συγκεκριμένη αγορά κατά τρόπο άμεσο, εφόσον η διακίνηση δεν είναι συστηματική. Γι’ αυτό ακολουθούμε την πρώτη ύλη, αναζητούμε την πηγή, από πού διοχετεύτηκε στην αγορά, από ποιους, με ποιον τρόπο κ.λπ. Το άνοιγμα λογαριασμών είναι απαραίτητο διότι οι αγρότες είναι απονήρευτοι και καταθέτουν τα χρήματα στις τράπεζες στο όνομά τους. Το ότι οι καλλιεργητές πέφτουν ενδεχομένως θύματα εκμετάλλευσης από τους λαθρεμπόρους είναι ένα ενδεχόμενο που δεν αποκλείουμε καθόλου».Από την πλευρά των καπνοβιομηχανιών που εκτός των έτοιμων τσιγάρων εμπορεύονται επίσης καπνό για «στριφτά», διατυπώνεται μια πολύπλευρη ανησυχία για την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά. Οπως υπογραμμίζει ο κ. Νικήτας Θεοφιλόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Παπαστράτος ΑΒΕΣ, η οποία και ανέλαβε την πρωτοβουλία της εκστρατείας ενάντια στον λαθραίο χύμα καπνό: «Οι πολίτες θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν.
Ο πόλεμος του τσιγαρόχαρτου στην εποχή του Τρικούπη
Ο καπνός διαφέρει από, π.χ., τις πατάτες ή τις ντομάτες που διατίθενται στην αγορά εκτός κυκλώματος μεσαζόντων τόσο επειδή η χρήση του από τον καταναλωτή προϋποθέτει ειδική μεταποίηση και επεξεργασία όσο και διότι υπόκειται σε ειδική φορολόγηση. Ιδιαίτερα το δεύτερο στοιχείο έχει καθορίσει τη μοίρα του καπνού και του ρόλου που έχει διαδραματίσει διαχρονικά στην ελληνική κοινωνία.
Η δίωξη των λαθροκαπνιστών έχει τη δική της, επεισοδιακή και ενίοτε κωμικοτραγική ιστορία. Στις 27 Απριλίου του 1883 η κυβέρνηση Χαριλάου Τρικούπη, στο πλαίσιο της απεγνωσμένης αναζήτησης εσόδων, επέβαλε για πρώτη φορά τη φορολόγηση του καπνού και κατά συνέπεια την κατάργηση του «χύμα». Μια χάρτινη σακούλα με δέκα δράμια προϊόντος συνοδευόμενη υποχρεωτικά από «σιγαρόχαρτα» για 25-30 τσιγάρα πωλούνταν προς «τέσσερα και ένα»: τέσσερα λεπτά της δραχμής για τον καπνό και ένα για τα χαρτάκια. Οι καπνοπώλες της εποχής κρέμασαν μαύρες σημαίες στα καταστήματά τους και καλούσαν το κοινό να «μαυρίσει» τον φορομπήχτη Τρικούπη στις επόμενες εκλογές. Οπως ήταν φυσικό, ο καπνός αμέσως άρχισε τη λαθραία του διαδρομή, για την κατανάλωσή του όμως υπήρχε το πολύ σοβαρό πρόβλημα των τσιγαρόχαρτων, για τα οποία δεν υφίστατο μαύρη αγορά αντίστοιχη του καπνού. Οι Ελληνες καπνιστές κατέφυγαν στα επιστολόχαρτα και τις εφημερίδες, στρίβοντας και «φουμάροντας» ό,τι και όπως μπορούσαν, εφόσον η διάθεση των τσιγαροχάρτων ήταν πλέον κρατικό μονοπώλιο. Η αυστηρή κηδεμονία των καπνικών θα διαρκέσει έως το τέλος του 1985, ενώ σε ορισμένες δύσκολες περιόδους της ελληνικής ιστορικής περιπέτειας το στριφτό τσιγάρο μοιραία μαρτυρούσε τις πολιτικές πεποιθήσεις εκείνου που το κρατούσε ανάμεσα στα δάχτυλά του λόγω του εφημεριδόχαρτου - κάτι που δεν ήταν πάντα ανώδυνο.
Πηγή: protothema
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου