 |
Κείμενο*: Λ. Τηλιγάδας |
Στα μέσα του 1926 η αγγλική λίρα είχε πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα. Από τις 350 δρχ., που ήταν η συναλλαγματική της αξία, εκτοξεύτηκε στις 450 δρχ., με αυτονόητες κερδοφόρες επιπτώσεις στο εξαγωγικό εμπόριο και ιδιαίτερα στις εξαγωγές των καπνών, οι οποίες πληρώνονταν με συνάλλαγμα, και «φόρτωναν» τα ταμεία των καπνεμπόρων με σημαντικά κέρδη. Το γεγονός αυτό ήταν μια πρώτης τάξεως αφορμή για το καπνεργατικό σωματείο της πόλης να ζητήσει αύξηση στα μεροκάματα.
Η αύξηση που ζητούσαν οι καπνεργάτες για το ανδρικό μεροκάματο, ήταν της τάξης των 35 δραχμών: από τις 85 δραχμές, που ήταν μέχρι τότε, ζητούσαν να φτάσει στις «130 τοιαύτας». Το αίτημά τους αυτό το διατύπωσαν και με υπόμνημά τους, σε επιτροπή που συγκροτήθηκε, για να συμβιβάσει τις απόψεις των καπνεργατών και των καπνεμπόρων και αποτελούνταν από τον Κ. Καλαμάρα, δικηγόρο (Πρόεδρο), τους καπνεμπόρους Ι. Ροντήρη, Π. Πάνου, Λ Παπαβασιλείου και Δ. Έξαρχο, και τους καπνεργάτες, Ε. Αναστασίου, Επ. Βασιλείου, Γ. Ερμογένη και Ι. Θεμελή. Στο υπόμνημά τους οι καπνεργάτες εκτός από την παραπάνω αύξηση ζητούσαν, επίσης, και 25 δραχμές παραπάνω για τις καπνεργάτριες.
Σάββατο, 31 Ιουλίου 1926.
Οι καπνέμποροι, το Σάββατο 31 Ιουλίου, ανακοίνωσαν την απόφασή τους να αυξήσουν μόνο το ανδρικό μεροκάματο κατά πέντε δραχμές από τις 12 Αυγούστου και μετά. Η αύξηση όμως αυτή θεωρήθηκε από τους καπνεργάτες εμπαιγμός και αξίωσαν από την εργοδοσία η οροφή του ανδρικού μεροκάματου να είναι οι 120 δρχ., και το γυναικείο να αυξηθεί κατά 15%, όμως, ούτε αυτή η πρόταση έγινε αποδεκτή. Για το λόγο αυτό, στις 11:30 το πρωί εκείνης της μέρας, κήρυξαν απεργία, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα κάμψουν την εργοδοτική αδιαλλαξία και θα πάρουν την αύξηση που ζητούσαν.
Κυριακή, 1 Αυγούστου 1926.
Την επόμενη μέρα ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Μεσολογγίου έφθασε στο Αγρίνιο και προσπάθησε να συμβιβάσει τα πράγματα.
«Οι καπνεργάτες υποχωρήσαντες εδέχθησαν προοδευτικήν αύξησιν των ανδρικών ημερομισθίων μέχρι δραχμών 100, ενώ οι καπνέμποροι εδέχθησαν μόνον μέχρι των 95 δραχμών. Η λύσις αυτή δεν εφάνη αρεστή εις την ολομέλεια των απεργών οίτινες συνελθόντες παρά την Αγίαν Σωτήραν την απέρριψαν ζητήσαντες αύξησιν και των ημερομισθίων των γυναικών κατά 10 δραχμάς.
Μη επιτευχθείσης συμβιβαστικής λύσεως, τη μεσολαβήσει του Νομάρχου κ. Ζούλα και του ταγματάρχου κ. Ζαμπετάκη, ενισχύθη η εν Αγρινίω στρατιωτική δύναμις δι’ ισχυρών πεζικών δυνάμεων αποσταλεισών εκ της δυνάμεως των εν Πάτραις και Μεσολογγίω εδρευόντων συνταγμάτων».
Αμέσως μετά την κήρυξη της απεργίας οι καπνεργάτες «τέθηκαν σε κατάσταση διαρκούς επαγρύπνησης». Δημιούργησαν ομάδες περιφρούρησης, οι οποίες «στρατοπέδευσαν» έξω από τα καπνεργοστάσια και τις καπναποθήκες και εμπόδιζαν τη λειτουργία τους από απεργοσπάστες ή από ελεύθερους εργάτες, προστατεύοντας τον αγώνα τους ακόμα και τη νύχτα. […]
Παρασκευή 6 Αυγούστου 1926
Έξι μέρες μετά την κήρυξη της απεργίας, το διοικητικό Συμβούλιο του καπνεργατικού Σωματείου του Αγρινίου η «Αλληλοβοήθεια», εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση:
«Προκήρυξις
Προς όλους τους εργάτας, αγρότας, πρόσφυγας, μικροαστούς και εις όσους γενικώς συμμερίζονται τον αγώνα των καπνεργατών από την κοινωνία του Αγρινίου.
Ο καπνεμπορικός κόσμος Αγρινίου, βλέποντας την οικτράν σημερινήν του οικονομικήν κατάστασιν λόγω της αυξανομένης ακρίβειας της ζωής, ως και το γλίσχρον σημερινόν ημερομίσθιον που παίρνει και θέλοντας να δώσει ψωμί στα παιδιά του, όσο δίνουν και οι καπνεργάτες της Νέας Ελλάδος, ως και πολύ της παλαιάς, θέλοντας να παύση η αδικία που του γίνεται επάνω στο ημερομίσθιο και μάλιστα από καπνεμπόρους συμπολίτας μας που με την αισχράν αυτήν εκμετάλλευσιν καπνοπαραγωγών και καπνεργατών κερδίζουν αμύθητα χρήματα, χρήματα που είναι ο ιδρώτας, η ζωή αυτών των καπνεργατών και καπνοπαραγωγών εκμεταλλευόμενοι της περιστάσεως που ο καπναπαραγωγός έχει ανάγκην και μιας δραχμής ακόμα. Με τους διάφορους πράκτοράς των κατορθώνουν να πάρουν τα καπνά των με τιμάς που μόνον σπανάκια μπορούν να πωληθούν και όχι καπνά και ιδίως καπνά σαν τα δικά μας, αρωματικά.
Σήμερα ο καπνεργατικός κόσμος Αγρινίου δεν δύναται να κρατηθεί πλέον κάτω από τέτοιο είδος εκμεταλλεύσεως, δεν δύναται να βλέπη όλους τους καπνεργάτας της χώρας μας να παίρνουν από 40 – 130 δραχμάς και ημείς μόνο 30 – 65 δραχμάς (το τελευταίον παίρνουν ολίγοι μόνον). Και αν προσθέσωμεν τους μήνας της ανεργίας και πάρωμεν τον μέσον όρον του ημερομισθίου βλέπομεν πως το ημερομίσθιόν μας μένει 30-40 δραχμάς το πολύ ενώ των καπνεργατών της Νέας Ελλάδας και των περισσοτέρων της παλαιάς είναι κατά πολύ ανώτερον των 70 – 80 δραχμών κατά μέσον όρον. Για όλους αυτούς τους λόγους απεφάσισαν οι καπνεργάται Αγρινίου να ζητήσουν το ολοφάνερο δίκαιό τους και στον αγώνα αυτών των ημερών μας εδόθηκαν πολλές υποσχέσεις που καμιά δεν πραγματοποιήθηκε. Και οι καπνεργάται πολύ δικαίως κατηγανάκτησαν και η αγανάκτησις αυτή ηνάγκασε να έλθη διά δευτέραν φοράν ο κ. Νομάρχης και ο Νομαρχεύων. Την τελευταίαν φοράν παρουσία όλων των καπνεμπόρων οι αντιπρόσωποι των καπνεργατών και του αντιπροσώπου της ομοσπονδίας μας απέδειξαν πως σε όλα έχομε δίκαιον και μείναμε σύμφωνοι πιστεύσαντες στα λόγια του Νομαρχεύοντος πως στον σχηματισμό μιας άλλης επιτροπής που θα συνήρχετο το πολύ σε δύο ημέρες θα εκανονίζετο το ζήτημα μας. Αλλά αντί δύο επέρασαν εξ ημέρες και ακόμα η επιτροπή δεν συνήλθε και έτσι η αγανάκτησις των καπνεργατών ηυξήθη ακόμα περισσότερο, και πολύ διακαίως, με την μη σύγκλιση της επιτροπής, καίτοι αναφέρθημεν τηλεγραφικώς προς τον κ. Νομάρχην.
Αγαπητοί συμπολίται και βιοπαλαισταί. Ο καπνεργατικός κόσμος Αγρινίου δια της προκηρύξεως του απευθύνεται σε σας όλους που αισθάνεσθε την δυστυχίαν, σας ζητεί να ενώσετε την φωνήν σας με την πεινασμένην φωνήν για να επιβάλουμε στους καπνεμπόρους και στας αρχάς, που αδιαφορούν για την πείνα μας, να γίνουν δεκτά τα αιτήματά μας, να πάρουμε το ολοφάνερο δίκαιο μας κλπ. Το Διοικητικόν Συμβούλιον».
Να σημειώσουμε εδώ, ότι στη διοίκηση του Σωματείου Καπνεργατών Αγρίνιου το 1926, κατά την εποχή δηλαδή των γεγονότων που αναφέρουμε, ήταν ο Ευθύμιος Αναστασίου, (Γραμματέας), ο Ιωάννης Θέμελης, ο Διογένης Βασιλείου, ο Δημήτριος Μάτσας (Ταμίας), ο Φίλιππος Μαυρίδης, ο Πισκόλας Δημήτριος και ο Γεώργιος Στεργίου. Η προκήρυξη αυτή κυκλοφόρησε σε πολλά αντίτυπα ανάμεσα στους κατοίκους του Αγρινίου, παρά το γεγονός, ότι έχει διαταχθεί η κατάσχεσή της.
Σάββατο 7 Αυγούστου 1926
Ενώ η απεργία έμπαινε στην όγδοη μέρα της ήρθε από το Μεσολόγγι στο Αγρίνιο ο Νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας, για να εξετάσει επί τόπου την κατάσταση. Την ίδια μέρα το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης συνεδρίασε εκτάκτως, με την παρουσία του δημαρχεύοντος τότε, Λάμπρου Τσιτσιμελή (Ο Δήμαρχος Αντρέας Παναγόπουλος απουσίαζε για διακοπές στον Άγιο Βλάση) για να εξετάσει την κατάσταση και να αποφασίσει τη στάση του.
Λοκ άουτ
Οι καπνέμποροι μπροστά στις αξιώσεις των καπνεργατών για την αύξηση και του ημερομισθίου των γυναικών κήρυξαν λοκ-άουτ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου